Perspectief 2022-58
In juni 2022 presenteerden de Nederlandse bisdommen en de Konferentie van Nederlandse Religieuzen (KNR) de eerste oogst van het Synodale Proces in ons land. Alle scepsis vooraf ten spijt was de oogst van een jaar samen op weg gaan veel groter dan verwacht. Het is bemoedigend en een teken van hoop dat er in de bisdommen, parochies en bij religieuzen zo veel in beweging is gekomen. Dat is terug te lezen in de openbare verslagen.
In het Synodaal Proces is de oecumenische relatie met andere kerken een belangrijk aandachtspunt. In alle kerkelijke tradities is synodaliteit een wezenlijk kenmerk van de Kerk, hoewel synodaliteit in kerkelijke structuren en processen op uiteenlopende manieren wordt vormgegeven.
Alle reden dus om in dit jaar met vrienden uit de oecumene in ons land samen te verkennen wat synodaliteit in de kerken betekent en wat we daarbij van elkaar kunnen leren. Dit nummer van Perspectief doet daar verslag van. Het bestaat uit twee gedeeltes, die beide voorafgegaan worden door een inleidend artikel.
In het eerste deel van dit nummer vindt u de inleidingen van het symposium “Synodaliteit in het leven van de Kerk”, dat de Katholieke Vereniging voor Oecumene op 25 maart 2022 in Oss hield.
Het tweede deel bestaat uit bijdragen van leden van de Beraadgroep Geloof en Kerkelijke Gemeenschap van de Raad van Kerken in Nederland over de praktijk van synodaliteit in verschillende kerken.
Samen laten deze twee delen zien hoe synodaliteit in de verschillende kerkelijke tradities in ons land functioneert.
Inhoud Perspectief 2022-58In dit nummer van Perspectief treft u de volgende artikelen aan: |
|
Deel 1 - Inleidingen symposium "Synodaliteit in het leven van de Kerk" |
|
|
Drs. Geert van Dartel beschrijft in zijn inleiding de aanleiding tot de studiemiddag over Synodaliteit en plaatst deze studiemiddag in het brede perspectief van het Synodaal Proces (2021-2023) dat door paus Franciscus in gang werd gezet. |
 |
Mgr. dr. Johannes van den Hende maakt in zijn openingswoord duidelijk dat synodaliteit geen nieuwlichterij is. Het gaat terug tot de tweede helft van de tweede eeuw. Het Tweede Vaticaans Concilie drong er op aan dat de synodaliteit van de Kerk opnieuw tot bloei zou komen. De Bisschoppensynodes zijn daar een vrucht van.
|
 |
Dr. Michael Bakker, rector van het St-Irenaeus in Nijmegen en priester van de parochie Nicolaas van Myra inAmsterdam schetst tegen de achtergrond van de oorlog in Oekraïne hoe synodaliteit in de Russisch-Orthodoxe Kerk op vier niveau's functioneert: wereldwijd, nationaal, in parochie en in het huisgezin.
|
 |
Mr. Lydia Janssen, die in 2021 een biografie publiceerde over mgr. Antonius Glazemaker, legt uit hoe synodaliteit in de Oud-Katholieke Kerk functioneerde tijdens de ambtsperiode van mgr. Glazemaker.
|
 |
Prof. dr. Arnold Huijgen schetst langs twee lijnen hoe synodaliteit functioneert in de gereformeerde kerken.
|
 |
|
Dr. Teun van der Leer, baptist en onlangs aan de VU gepromoveerd op een onderzoek naar de Believers Church Tradition, belicht de congregationalistische visie en ervaring op synodaliteit.
|
 |
|
Prof. Marcel Sarot, hoogleraar systematische theologie in Tilburg en voorzitter van de Katholieke Vereniging voor Oecumene, gaat in op de betekenis van Paus Franciscus voor het Synodaal Proces.
|
 |
|
Mgr. Dr. Gerard de Korte verwoordt ter afsluiting van het symposium enkele centrale gedachten.
|
 |
Deel 2 - Theologisch beraad over synodaliteit |
|
|
Prof. dr. Peter Nissen schetst in zijn voorwoord de rol van de Beraadgroep Geloof en Kerkelijke Gemeenschap van de Raad van Kerken. In bijeenkomsten van de Beraadgroep zijn van februari tot en met juni 2022 inleidingen verzorgd door leden van de beraadgroep over het concept synodaliteit en over de praktijk van synodaliteit in hun onderscheiden kerkelijke gemeenschappen. In dit nummer van Perspectief kunt u kennis nemen van de notities die deze gesprekken hebben ondersteund.
|
 |
|
Dat het woord synodaliteit in sommige kerkgemeenschappen ook pijnlijke kanten heeft maakt dr. Ad van der Dussen duidelijk in zijn inleiding over de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde Kerken, die op weg zijn naar hereniging.
|
 |
|
De Oud-Katholieke Kerk is een bisschoppelijk georganiseerde kerk die tegelijk grote waarde hecht aan het proces van synodaliteit in de besluitvorming. Can. Wietse van der Velde licht toe hoe dat in haar kerk gestalte krijgt, op de verschillende niveau's: lokaal, provinciaal, landelijk en internationaal.
|
 |
|
Ook de Church of England is een bisschoppelijk georganiseerde kerk die tegelijk grote waarde hecht aan het proces van synodaliteit in de besluitvorming. Rev. Matthias Thijs licht toe hoe dat in zijn kerk gestalte krijgt, op de verschillende niveau's: lokaal, provinciaal, landelijk en internationaal.
|
 |
|
Dr. Arjan Plaisier bespreekt het belang van synodaliteit in de Protestantse Kerk in Nederland, die een presbyteriaal-synodale kerkstructuur heeft, met een sterk accent op de plaatselijke gemeente, maar tegelijk een belangrijke rol geeft aan de vergadering van ambtsdragers, lokaal en landelijk.
|
 |
Vergelijkbare vragen stelt Ds. Johannes Welschen over synodaliteit in de Evangelische Broedergemeente, wereldwijd bekend als de Unitas Fratrum, eveneens een presbyteriaal-synodale kerk. |
 |