Katholieke Vereniging voor Oecumene

Nu de hele samenleving min of meer op slot zit vanwege de pandemie die wij in onze dagen doormaken, ontstaan er ook vele mooie initiatieven van oecumenische verbondenheid. Dit is een teken van grote waarde. Afgelopen woensdag hebben miljoenen christenen van allerlei tradities, samen met paus Franciscus, om 12.00 uur het 'Onze Vader' gebeden. Juist in deze crisistijd is het belangrijk om dicht bij onze hemelse Vader te blijven.

Aan het einde van zijn toespraak bij het Angelus-gebed, riep paus Franciscus zondag 22 maart alle christenen op om zich dagelijks te verenigen in gebed, in antwoord op de wereldwijde dreiging van het coronavirus. Heel bijzonder vraagt de paus om woensdag 25 maart, wanneer het hoogfeest van de Aankondiging van de Heer (Maria Boodschap), wordt gevierd, op het middaguur in gezamenlijkheid het Onze Vader te bidden.

In zijn vermaarde Belijdenissen schetst Augustinus (354-430) een ideaalbeeld van zijn moeder Monnica (331-397). Augustinus begon tien jaar na het overlijden van zijn moeder met het schrijven zijn autobiografie, die hij in het jaar 401 voltooide. De tijd doet veel met herinneringen, zeker als het om een geliefde en dierbare persoon gaat. Deze autobiografie wil bovendien meer zijn dan een levensbeschrijving. Augustinus vertelt hierin hoe hij tot geloof kwam, hoe hij God leerde kennen. Daarin speelde zijn moeder een hele belangrijke rol.

Perspectief 2020-47

In dit nummer van Perspectief publiceren we de inleidingen van de 53e ontmoetings- en studiedag van de Katholieke Nationale Commissie voor Oecumene van België. Deze bijeenkomst vond plaats op 30 november 2019 in Hoepertingen in de provincie Limburg (België) en was gewijd aan het thema “Synodaliteit in het leven en de zending van de Kerk”.

Aanleiding was de publicatie in 2018 van het document “Synodality in the life and mission of the Church” van de Internationale Theologische Commissie. Het doel van de studiedag was om dit document beter bekend te maken onder Belgische katholieken en de lezing ervan te bevorderen. Graag nemen we deze teksten in ons tijdschrift op, mede omdat er Nederland tot op heden nauwelijks of geen aandacht is besteed aan deze belangrijke tekst van de Internationale Theologische Commissie. Onlangs maakte paus Franciscus bekend dat er in 2022 een bisschoppensynode over de synodaliteit van de Kerk zal worden gehouden. Dat geeft extra gewicht aan het document van de Internationale Theologische Commissie.

Het document van de Internationale Theologische Commissie over de Synodaliteit in het leven en de zending van de Kerk vindt u HIER

De laatste jaren wordt er in Nederland door reformatorische auteurs met passie geschreven over de eenheid van de Kerk. Het boek “Eén Kerk – Weg uit de verdeeldheid” van Dr. Bert Loonstra, dat in november 2019 uitkwam, past in die trend. Dit boek is, zo zegt Loonstra in het voorwoord, voortgekomen uit het verlangen de verdeeldheid tussen de vele kerkgenootschappen te overwinnen. Ontmoetingen en ervaringen met christenen uit andere kerken hebben hem gesterkt in het schrijven van dit boek.

Anmar Hayali is coördinator van Samen Kerk in Nederland (SKIN), de landelijke vereniging van migrantenkerken en internationale kerken, www.samenkerkinnederland.nl. Hij schetst de huidige situatie van de Oriëntaals-orthodoxe kerken in Nederland. 

In een periode dat Europa zucht onder een migratiecrisis en Nederlandse politici hardop overwegen een grens te stellen aan het aantal nieuwkomers dat ons land jaarlijks kan opnemen, zet de Gebedsweek voor de Eenheid (19-26 januari) dit jaar in op de buitengewoon vriendelijke ontvangst van schipbreukelingen op het eiland Malta. Schipbreukelingen uit de 1e eeuw wel te verstaan, waaronder de apostel Paulus, die op weg naar Rome strandden voor de kust van Malta en ternauwernood in leven bleven. De teksten voor de Gebedsweek voor de Eenheid werden dit keer voorbereid door een oecumenische werkgroep van de Kerken op Malta.

Perspectief 2019-46

Het tijdschrift Perspectief brengt dit keer een nummer met bijdragen van enkel vrouwelijke theologen. 'Wat raar?’ denkt u misschien. Waarom zou je dat doen en willen? Dit nummer is ontstaan naar aanleiding van de ophef rond de uitgave van het boek ‘Spirituele oecumene, over de vele vormen van gezamenlijke en individuele omgang met God’. In dit boek komen 52 theologen aan het woord, van wie er 2 vrouw zijn. Dat kwam de redacteuren op veel kritiek te staan. Zijn er dan geen vrouwelijke theologen die over deze thematiek belangrijke dingen te zeggen hebben? Zeker wel zoals mag blijken uit het nummer dat nu voor u ligt. Op onze oproep waren vrijwel onmiddellijk 11 vrouwen bereid een artikel te schrijven over wat hen in die spirituele oecumene bezighoudt: protestantse en katholieke vrouwen met uiteenlopende interesses. Veel leesplezier!

De teksten voor de gebedsweek voor de eenheid in 2020 werden voorbereid door een oecumenische groep op Malta. De groep liet zich daarbij inspireren door het verhaal van de schipbreuk van Paulus op het eiland Malta uit het boek Handelingen. Het motto werd ontleend aan Hand. 28,10: “Zij waren buitengewoon vriendelijk voor ons”. De link met de wereldwijde en Europese crisis in de opvang van migranten ligt voor het oprapen. De teksten zijn een oproep aan christenen wereldwijd om de vreemde en de vluchteling gastvrij tegemoet te treden. Het eiland Malta is direct betrokken bij de opvang van vluchtelingen en migranten die vanuit Afrika op bootjes de oversteek wagen naar Europa. Maar daarnaast spelen er op het eiland andere, verontrustende zaken, die in de afgelopen weken in volle omvang in de publiciteit zijn gekomen. De vraag is of we daar in de Gebedsweek voor de Eenheid wel aan voorbij kunnen gaan.

In de winter van 2020 vinden drie maandelijkse dagbijeenkomsten plaats van DIDASKALÍON – Leerhuis Oosters Christendom en Cultuur, Seizoen X.

De titel van dit leerhuis is ‘HEB DE VREEMDE LIEF’  VREEMDELINGSCHAP EN GASTVRIJHEID IN HET VROEGE EN OOSTERSE CHRISTENDOM.
Thema’s zijn vreemdeling op aarde, Abraham’s gastvrijheid, eucharistie en gastvrijheid, pelgrimeren et cetera.
Steeds worden naast de toepasselijke Bijbelpassages begeleidende teksten gelezen van oosterse en westerse Kerkvaders (zoals Johannes Chrysostomus, Origenes, Augustinus, Johannes Climacus) en oosterse liturgische teksten.
Inleider is Leo van Leijsen, medewerker Oosterse Kerken, Katholieke Vereniging voor Oecumene en gespreksleider Victoria van Aalst, directeur A.A. Brediusstichting.