Katholieke Vereniging voor Oecumene

Overeen 2019-42

God verheerlijken in liturgie en leven is dit jaar het motto van de Zondag voor de Oosterse Kerken. Het communicatieblad Overeen belicht dit vanuit verschillende invalshoeken en kerkelijke achtergronden. Leo van Leijsen vertrekt vanuit de viering van de Paasnacht in de Byzantijnse traditie. De viering van de Paasnacht vormt het hoogtepunt in de liturgie van de Byzantijnse traditie. v. Theodoor van der Voort legt aan de hand van voorbeelden uit dat de Orthodoxe Kerk bovenal een vierende kerk is. In al haar diensten, en zeker in de Goddelijke Liturgie, wordt God verheerlijkt. De bijdrage van Evert de Jong over de katholieke traditie sluit daar naadloos op aan om vervolgens de lijn door te trekken naar het leven in de wereld. Ds. Klaas Touwen onderscheidt drie domeinen - huis, kerk en samenleving - waar God verheerlijkt wordt, maar die elkaar nauwelijks nog raken. Ds. Anne-Marie Visser schrijft over de ogen van de verheerlijking en het nieuwe gebod van de liefde dat nieuwe ruimte schept en verandert. Jan Willem Janse tenslotte legt op een praktische manier uit wat 'leven uit genade' voor hem betekent. Op de agendat van de vereniging staan twee mooie oecumensiche bijeenkomsten: het symposium over de theologie van John Zizioulas en het symposium over charisma's in het leven en de zending van de Kerk.

Het openingsartikel van Pokrof 2019-2 heeft als titel ‘Poetins filosoof?’, met een vraagteken. Het gaat over de Russische filosoof Nikolaj Berdjajev (1874-1948). “Een van de filosofen van Poetin, lees je regelmatig… Maar hoe realistisch is dat?”

Na zijn boek Mijn weg naar de Catholica. Verslag van een levenslange zoektocht (Valkhof Pers 2012) komt Cees Luttik opnieuw met een boek over de Kerk. Zijn eerste boek is vooral een persoonlijk relaas van hoe een bekeerling (Luttik was van huisuit Hervormd) de stormachtige ontwikkelingen in de Rooms-katholieke kerk van de laatste 60 jaar heeft meegemaakt. In dit nieuwe boek Het verbroken evenwicht. Hoopvol geloven in een tijd van crisis en onzekerheid (uitgegeven in eigen beheer 2018) laat Luttik de andere kant zien van die 60 jaar.

In het Ikonenmuseum Kampen is vanaf 9 april 2019 de tentoonstelling ‘Kees de Kort | Ikonen’ te zien. Traditionele ikonen en bijbelillustraties van kunstenaar Kees de Kort brengen christelijke feestdagen in beeld. De werken van Kees de Kort zijn afkomstig uit de serie bijbelverhalen die hij vanaf 1964 maakte. Het is voor het eerst dat deze originele illustraties aan een breed publiek worden getoond. De tentoonstelling, ontwikkeld in coproductie met het Bijbels Museum, is t/m 26 oktober 2019 te zien in Kampen en reist daarna door naar Amsterdam.  

Afgelopen vrijdag 22 maart vond in de Janskerk te Utrecht een symposium plaats, ‘In vrede samenleven’. Het symposium handelde over de dialoog tussen de islam en het westen (of het christendom) en zijn kansen. Sprekers waren pater Jens Petzold, de heer Rasit Bal en prof. dr. Marcel Poorthuis.

In het ‘Woord Vooraf’ van het boek ‘Als God renoveert’ van Father James Mallon verklaart Mgr. Gerard de Korte de ondertitel: “Als we alleen op de winkel passen, is het onvermijdelijk dat onze parochies verder zullen krimpen, maar onze pastorale teams en alle andere gelovigen zijn tot meer geroepen dan het behoud van de status quo.”

Kan de Kerk ontsnappen aan de greep / de verleiding van de politieke macht? En wat gebeurt er met de Kerk als ze al te voortvarend ingaat op de lokroep van de staat? Dr. Cyril Hovorun, orthodox theoloog en directeur van het Huffington Oecumenisch Instituut aan de Loyola Maramount University in Los Angeles (VS) analyseert in zijn boek "Political Orthodoxies, The Unorthodoxies of the Church Coerced" op een indringende manier de gevaren en risico’s die secularisme, civiele religie en politieke religie voor de Orthodoxe Kerk betekenen.

“Jullie hebben toch weinig met Maria?”  Bij oecumenische gesprekken is het nogal eens een vraag aan protestanten Sommigen zullen hierop bevestigend reageren. Anderen niet. Protestanten zijn immers vertrouwd met de Bijbelse Maria? De evangelist Lucas vertelt over haar, wanneer de geboorte van de Heer door de engel wordt aangekondigd en wanneer hij het bezoek van Maria aan Elisabeth beschrijft.

Er zijn twee muzikale arrangementen van het ‘Ave Maria’ die niet of nauwelijks te vermijden zijn in deze reeks. De eerste, van Bach/Gounod, beschreef ik in het vorige artikel. De versie van Schubert is ongetwijfeld net zo bekend. En hoe opvallend: even min als de setting van Bach/Gounod is Schuberts arrangement niet in eerste instantie gecomponeerd als een ‘Wees gegroet’ aan Maria!