Katholieke Vereniging voor Oecumene

“Verheugt u en juicht” (Mt. 5:12) zegt Jezus tegen degenen die omwille van Hem vervolgd worden. Het zijn woorden die qua toon passen bij het pontificaat van paus Franciscus. Met deze woorden, in het Latijn geciteerd als Gaudete et Exsultate, begint hij dan ook zijn exhortatie ‘over de roeping tot heiligheid in de wereld van vandaag’. Het is een document dat tegelijkertijd optimistisch en realistisch spreekt over de mogelijkheid tot onderscheidend christelijk leven.

Zowel in Duitsland als in de Nederland heeft de Reformatieherdenking bijgedragen aan de verbetering van de oecumenische relaties tussen Rooms-katholieke, de Luthers-Evangelische en Gereformeerde Kerken. Dit bleek tijdens de jaarlijkse driedaagse ontmoeting tussen het bisdom 's-Hertogenbosch, de Evangelische Kerk van Kurhessen-Waldeck en de Protestantse Kerk van Nootd-Brabant en Limburg. Vertegenwoordigers van de drie kerken treffen elkaar vanaf 1970 ieder jaar in de eerste week van Pasen. Dit keer vond de ontmoeting plaats in de Volksabdij in Ossendrecht.

De encycliek Laudato Si' van paus Franciscus uit 2015 drukt zorg uit om 'ons gemeenschappelijk huis'. In de encycliek ligt sterk de nadruk op het klimaat als collectief ondeelbaar goed: het gaat niet om' jouw' klimaat of 'mijn' klimaat maar om ons klimaat.  Dit gegeven vereist actie op het niveau van algemeen welzijn. Daarom ligt in hoofdstuk 5 van de encycliek veel nadruk op de dialogen op internationaal en nationaal niveau. Met deze keuze is de encycliek succesvol geweest: ze leverde een morele grondslag voor het klimaatverdrag van Parijs.

Overeen 2018-40

Het bekende vers "Blijf in Mij, zoals Ik in u" (Joh. 15,4a) was het uitgangspunt voor het maken van dit nummer van het communicatieblad Overeen. Het is genomen uit de evangelielezing op zondag 29 april 2018, en het thema van de Zondag voor de Oosterse Kerken. In dit nummer willen we laten zien hoe belangrijk en kostbaar de viering van de Eucharistie (Goddelijke Liturgie) in de Oosterse Kerken is. In het openingsartikel leidt Leo van Leijsen het thema van de Zondag voor de Oosterse Kerken in. Zr. Hildegard Koetsveld osb schreef een meditatie bij de Georgische icoon Christus - de ware wijnstok. v. Theodoor van der Voorts, aartspriester van de Russisch Orthodoxe Kerk vertelt op aanschouwelijke wijze hoe liturgie in de Orthodoxe Kerk gevierd wordt en wat de universele betekenis daarvan is. Mor Polycarpus, de Syrisch-orthodoxe aartsbisschop in Nederland, zet enkele accenten vanuit zijn Syrisch-orthodoxe perspectief en onderstreept de verbondenheid met de Rooms-katholieke Kerk. Prof. Herwi Rikhof levert een beknopte doch diepgravende reflectie op de relatie tussen eucharistische gemeenschap en kerkgemeenschap. Met twee recensies van Geert van Dartel sluiten we dit nummer af. Het boek van dr. Hans Burger is een pleidooi voor een herbezinning op de betekenis van het in Christus zijn vanuit een reformatorische optiek. Het boek "De levende God - een orthodoxe catechismus" heeft de vorm van Bijbels-liturgische catechese die de lezer leidt tot een leven in Christus.

Rooms-katholieken en pinkstergelovigen hebben grotendeels eenzelfde visie op de charisma's die de Heilige Geest vrijelijk schenkt aan gelovigen. Dat blijkt uit het dialoograpport "Doof de Geest niet uit" dat de Pauselijke Raad voor de Eenheid van de Christenen heeft gepubliceerd en dat vandaag in het Nederlands verschijnt.

Twee maanden geleden, eind januari 2018, is de uitgave van de Syrisch-Orthodoxe Eucharistieviering gepresenteerd in het Syrisch-Orthodoxe klooster te Glane-Losser, het centrum van het Syrisch-Orthodoxe aartsbisdom in Nederland. 

“Het is een schande dat jullie in deze omstandigheden moeten leven. Ik heb veel bewondering voor jullie”, was één van de reacties bij het bezoek aan de gekraakte Christus Koningkerk in Amsterdam Zuidoost waar zo’n 45 Afrikaanse mannen sinds half december hun eigen onderdak gecreëerd hebben (https://wijzijnhier.org/2017/12/). Zolang als het duurt, want op 1 april moeten ze er uit zijn.

In een videoboodschap van april 2017 sprak Paus Franciscus jongeren wereldwijd toe: “Jullie, de jongeren, zijn de toekomst. Ik vraag jullie te bouwen aan de toekomst, te werken aan een betere wereld. Het is een uitdaging. Ja, het is een uitdaging. Nemen jullie deze aan?”

Het motto van de door Surinaamse vrouwen voorbereide Wereldgebedsdag op 2 maart 2018 luidt “En God zag dat het goed was …” – “A heri grontapu di Gado meki bun doro, dóro!” (Genesis 1,1-31). Op de Australische website is dit als volgt toegelicht: “In den beginne schiep God uit de chaos. Maar alles wat geschapen werd, vond zijn plek in de schepping. Alles stond met elkaar in verbinding – de aarde met het licht, de wateren met de hemel, de zaden van de bomen met de levende schepselen en de mens met God. Niemand kon zonder de ander bestaan, en de bron van alles was God. Er was goedheid in dat geïntegreerde systeem van relaties. Maar daarvoor was de verplichting tot zorg dragen van wezenlijk belang. En wij weten dat wij falen!

Al meer dan honderd jaar wordt in januari de Gebedsweek voor de Eenheid gevierd, eerst met de Anglicaanse en de RK Kerk, sinds 1948 ook met de Wereldraad van Kerken, en sinds een aantal jaren ook nog met de Evangelische en Pinksterkerken. Zo bidden anno 2018 Katholieke, Protestantse, Lutherse, Anglicaanse, Orthodoxe, Evangelische en Pinksterchristenen gezamenlijk tot onze ene God en Vader om de eenheid van de algemene en katholieke KERK, die het Lichaam van onze ene Heer Jezus Christus is en probeert te zijn.