Katholieke Vereniging voor Oecumene

Op 21 januari a.s. wordt in Nieuwkuijk een oecumenische studiemiddag gehouden over Maria. In reactie op de uitnodiging ontving de redactie een column van Mink de Vries over zijn betrokkenheid bij de viering van het feest van Maria ten Hemelopneming. We publiceren deze column mede als aanzet tot de ontmoeting en het gesprek op 21 januari.
Sinds twee jaar ben ik als vrijwilliger betrokken bij de processie in onze stad op 15 augustus Maria ten Hemelopneming. De eerste keer voelde ik mij als protestant heel sterk een toeschouwer. Alles wat ik zag vond ik vreemd, begreep ik niet en het leek op een grote poppenkast met al die verklede mensen.

Hoe moeten we de complexe relatie tussen religie en geweld begrijpen, en kunnen de religies een weg vinden uit conflicten en bijdragen aan vrede of aan het voorkomen van geweld? In de reeks ‘religie en veiligheid’ onder redactie van katholieke theoloog Fred van Iersel wordt gereflecteerd op de levensbeschouwelijke betekenis van oorlog en vrede, met een specifieke nadruk op de politiek-morele, culturele en religieuze context van de begeleiding van mensen in de geestelijke verzorging (Van Iersel’s eigen werk gaat vooral over legeraalmoezeniers). Het eerste boek in de reeks, ‘Religie in conflict’, gaf een aantal perspectieven op het thema vanuit verschillende disciplines, met bijzondere aandacht voor ontwikkelingen in de katholieke theologie over de theorie van de rechtvaardige oorlog.[1] In het tweede boek, ‘Weg van geweld’, wordt de thematiek van religie en geweld besproken in het licht van verschillende conflictbegrippen en agressietheorieën en de implicaties hiervan voor het begrijpen van religie en conflict. Vervolgens wordt er in de bundel gekeken naar de relatie tussen kerk en staat, de theologische beoordeling van het leven offeren voor het vaderland, en de bijdrage die religie kan leveren aan de bestrijding van geweld.

                     De engel zei tegen hen:

                         ‘Wees niet bang,
           want ik kom jullie goed nieuws brengen,
     dat het hele volk met grote vreugde zal vervullen:

               Vandaag is in de stad van David
                    jullie redder geboren.
                 Hij is de Messias, de Heer.’

                      (Lk 2: 10-11, NBV)

                   Bestuur en medewerkers
                                van de
        Katholieke Vereniging voor Oecumene
                   Athanasius en Willibrord
                             wensen u

                         Zalig Kerstmis
                                 &
                    Gelukkig Nieuwjaar

Aankondiging aan de herders, Gebedenboek Cornelia van Wulfschkerke, begin 16^e  eeuw (© Princeton University Library, artwork in public domain)

'De invloed van de Moderne Devotie op de geschiedenis van Nederland is zeer groot geweest, toch vind je de grootste Nederlandse Hervormingsbeweging niet in de Canon'. Dit was één van de stellingen die Mink de Vries naar voren bracht op de bijeenkomst van de Actuele Moderne Devotie Beweging en de Katholieke Vereniging voor Oecumene in het Sint-Janscentrum in 's-Hertogenbosch over zijn drie jaar durende zoektocht naar plaatsen in ons land waar de Moderne Devotie sporen heeft nagelaten. Hoewel er veel wetenschappelijk onderzoek naar de Moderne Devotie is gedaan, zijn gemeentes niet echt genegen om de resultaten daarvan in de beschrijving van panden zichtbaar te maken. Ook voor de ANWB is er nog heel wat werk aan de winkel om de beschrijvingen van historische plaatsen op orde te brengen. Tijdens de bijeenkomst werd een overzichtskaart gepresenteerd met 173 vindplaatsen van sporen van de Moderne Devotie in Nederland

‘Moment suprême’ in alle oosterse christelijke trouwplechtigheden is de kroning van bruid en bruidegom. Ook in de Chaldeeuwse Kerk wordt het bruidspaar gekroond met huwelijkskronen. Pastoor Firas Ghazi Youssif is priester van deze kerk in Nederland. We vroegen hem te schrijven over hoe de huwelijksplechtigheid in zijn kerk verloopt.

Om in een beknopt artikel een beschrijving te geven van de vormgeving en beleving van Advent (Adventus Domini = komst van de Heer) op protestants erf, is een welhaast onmogelijke opgave. Wie spreekt over het protestants erf moet zich realiseren dat het hier gaat om een breed spectrum aan geloofsgemeenschappen en – belevingen, uiteenlopend van orthodox-reformatorisch tot oecumenisch en vrijzinnig protestants. Kortom, een veelheid aan geloofsuitingen c.q. adventsbelevingen.

In het kader van 500 jaar Reformatie (gelinkt aan Luthers thesen-aanslag 31 oktober 1517) onderzocht Dr. Wulfert de Greef -emeritus predikant PKN- wat de reformatie betekent heeft voor de relatie tussen Christenen en Joden. De conclusie is helder en te lezen op bladzijde 141: "…dat de Reformatie ondanks alle aandacht voor het Oude Testament niet tot verbetering heeft geleid van de relatie van de christenen met de Joden. Omdat Joden in het algemeen gesproken Jezus niet als de Christus erkennen, is dat ook in de tijd van de reformatie bepalend geweest voor de relatie van de christenen met de Joden."

De Nobelprijs voor de vrede wordt komende zondag uitgereikt aan ICAN, de internationale campagne voor de afschaffing van kernwapens. De toekenning van de Nobelprijs is een opsteker voor de internationale vredesbeweging. In paus Franciscus heeft de vredesbeweging een bondgenoot. Op 10 november sprak de paus zich op een conferentie in Vaticaanstad uit niet alleen tegen het gebruik, maar ook tegen het bezit van kernwapens. Vaticaanstad was één van de eerste ondertekenaars van het antikernwapenverdrag dat deze zomer werd ondertekend. Maar inzet voor vrede omvat meer dat het beteugelen van de wapenwedloop en het beëindigen van geweld. In zijn vredesboodschap van 1 januari 2017 riep paus Franciscus mensen op het geweld uit het eigen hart te bannen en geweldloze mensen te worden. De Konferentie van Nederlandse Religieuzen (KNR) nam deze oproep ter harte en bracht dit jaar bovendien enkele bijzondere publicaties uit over vrede en geweldloosheid. Ook de adventsboodschap 2017 van de KNR  'Maak ons instrument van uw vrede' is hier aan gewijd.

Er zijn vele treffende thema’s te bedenken in de geest van de Advent, qua houding en qua doel. Ziehier enkele werkwoorden die de subjectieve houding uitdrukken: wachten, hopen, verwachten, verlangen, uitzien, reikhalzen. Bij al die woorden welt een positieve kracht op vanuit de ziel. Ziehier ook enkele zaakwoorden die het objectieve doel uitdrukken: geluk, zaligheid, vrede, licht, liefde. Alles samengevat, het gaat simpelweg om de mens die op weg is naar God, of samengevat in onze christelijke visie: alle mensen verlangen bewust of onbewust naar God. Zo gezien en zogezegd: het hele leven is Advent.

In de serie ‘Sacramenten in Oosterse Kerken’ wordt de derde bijdrage geleverd door Vader Yosab T. Michael. Hij schrijft over de ambtswijding van (diaken en) priester in zijn Koptische Kerk.