Op 16 januari 2015 hield Peter Schmidt de jaarlijkse Oecumenelezing van de Raad van Kerken in Utrecht. Die was gewijd aan het thema pelgrimeren vanwege de 'Pelgrimage van gerechtigheid en vrede' van de Wereldraad van Kerken. Schmidt bekende zelf weinig praktische ervaring met pelgrimeren en bedevaarten te hebben. Des te meer is hij thuis in Bijbel en theologie. Dat leidde tot een benadering van 'pelgrimeren', die dieper ging dan het weergeven van de wederwaardigheden tijdens een tocht naar een welbepaald heiligdom. Hij wilde vooral de theologische dimensie van pelgrimeren verkennen.

Het journaal van het Poolse NOS-journaal, TVP 1, begint als altijd om half acht. Het duurt zo’n 20 minuten, dan reclame, sport, reclame en het weer. Vandaag begon het ook om half acht. Het enige nieuwsitem was de herdenking van 70-jarig bevrijding van Auschwitz-Birkenau.

Op een van mijn vakanties in Polen, lang geleden, was ik vlak bij Auschwitz. In Krakow wordt overal reclame gemaakt voor excursies naar de beroemde zoutmijnen van Wielicka en naar Auschwitz. Ik wilde daar niet heen, niet als toerist. Toen ik 10 jaar geleden, vanwege vredeseducatie, vaker in Polen kwam, vroeg mijn buurvrouw in Amersfoort of ik met haar naar Auschwitz wilde gaan. Haar grootouders waren daar vermoord.

De Lodewijkkerk in Leiden was de plaats van ontmoeting voor de tweede bijeenkomst van de Dialooggroep van de RK Kerk, de Evangelische Alliantie en de Verenigde Pinkster en Evangelie gemeenten. De dialooggroep bezoekt verschillende geloofsgemeenschappen om zicht te krijgen op de wijze waarop in de praktijk aan evangelisatie gewerkt wordt. In de neo-classisistische Lodewijkkerk (die na de kruitramp van 1807 op last van Lodewijk Napoleon werd gebouwd en toegewijd werd aan zijn schutspatroon de heilige Lodewijk) werden we hartelijk ontvangen door pastoor Jeroen Smith en zijn medewerkers Helen Opstal en Bas van Pampus van het landelijk Katholiek Alpha Centrum (opgericht in 1998), dat op een open en gastvrije manier mensen kennis laat maken met het christelijk geloof.

Het decreet Unitatis redintegratio dat op 21 november 1964 op de derde zittingsperiode van het Tweede Vaticaans Concilie met grote meerderheid werd aangenomen, opende de deuren voor de deelname van de Katholieke Kerk aan de oecumenische beweging. Het document heeft in de Katholieke Kerk de betekenis van een toetssteen en een kompas voor het oecumenisch werk. Daarom is er wereldwijd veel aandacht voor het 50 jarig jubileum van dit baanbrekende document.

De Raad van Kerken in ons land probeert door een breed uitgezet onderzoek zicht te krijgen op de spiritualiteit rond de Eucharistie en het Heilig Avondmaal. Hoe beleven rooms- katholieken en protestanten anno 2014 de Maaltijd van de Heer? In de Reformatietijd werd de visie op de Eucharistie of het Heilig Avondmaal een twistappel tussen protestanten en rooms- katholieken maar ook tussen protestanten onderling. Luther stond met zijn Avondmaalsleer fel tegenover Zwingli. Johannes Calvijn legde weer eigen accenten.

Dit najaar verscheen de gedichtenbundel ‘Weg van Damascus’ van de Palestijns–Syrische dichter Ghayath Almadhoun. De bundel opent met een citaat uit het boek Handelingen, waar Paulus voor de poorten van Damascus door een licht uit de hemel wordt omstraald, op de grond valt en een stem hoort: “Saul, Saul, waarom vervolg je mij”.

'We moeten niet proberen om mensen naar de kerk te krijgen, maar om God bij de mensen te brengen', aldus Jan Willem Hanskamp, buurtwerker in het gemeenschapshuis De Bolder in de wijk De Banne en ouderling van de Christelijk Gereformeerde Kerk in Amsterdam-Noord. Samen met zijn gezin verhuiisde hij enkele jaren geleden van Doetinchem naar Amsterdam-Noord om het opbouw- en zendingswerk van de zendingsgemeente in Amsterdam-Noord mee te dragen.

Eind september viert de Unie van Utrecht, de internationale gemeenschap van Oud-Katholieke Kerken, met een congres, een wetenschappelijke conferentie en een Eucharistieviering haar 125 jarig bestaan. Hoewel de oud-katholieken relatief klein in aantal zijn, spelen ze in de wereldwijde oecumenische beweging een belangrijke rol. Al in 1931 werd met de overeenkomst van Bonn besloten tot volledige kerkelijke gemeenschap met de Anglicaanse Kerken.

De Raad van Kerken vergaderde gisteren in de Jeruëlkapel in Utrecht. Het kerkgebouw wordt gebruikt door een Evangelische Broedergemeente, een Vrije Evangelische Gemeente en een Pinkstergemeente. Punt 2. van de agenda luidde: De toestand in de wereld. Het deed onmiddellijk denken aan G.B.J. Hilterman die tussen 1956 tot 1999 voor AVRO radio wekelijks een column uitsprak onder ditzelfde motto. De commentaren van Hilterman waren - zo herinner ik me - altijd helder en werden met grote zelfverzekerdheid gebracht. Zijn stellingnames over de internationale politiek riepen ook altijd tegenspraak op.