Prof. dr. Catherine Clifford ontving op 20 november 2025 een eredoctoraat van Tilburg University vanwege haar uitzonderlijke bijdrage aan de dialoog tussen kerken en religies. Voorgedragen door de katholieke faculteit (School of Catholic Theology) krijgt zo ook de oecumenische dialoog waardering. Prof. dr. Henk Schoot was nauw betrokken bij de voordracht en vertelt hieronder over de achterliggende motivatie. Zie ook het verslag van de ceremonie op de website van Tilburg University en bekijk de laudatio door prof. dr. Monique van Dijk-Groeneboer. De Katholieke Vereniging voor Oecumene feliciteert prof. Clifford en juicht deze impuls voor de oecumene van harte toe!
Op de 98e verjaardag van Tilburg University ontving Catherine Clifford een eredoctoraat. Clifford (1958) is een Canadese theologe die al gedurende haar gehele werkzame leven onderzoek verricht en onderwijs geeft op het gebied van oecumene en dialoog. Zij maakt deel uit van verschillende dialogen, waaronder de internationale dialoog tussen de Methodisten en de Rooms-Katholieke kerk. Zij nam bovendien deel aan de Bisschoppensynode te Rome over synodaliteit. Clifford zal binnenkort de leiding op zich nemen van de grootste beroepsvereniging van (gepromoveerde) katholieke theologen in Noordelijk Amerika, de CTSA.
Aan de feestelijke uitreiking van het eredoctoraat ging een panelgesprek vooraf, waaraan een aantal theologen van de Tilburg School of Catholic Theology een bijdrage leverden. Het thema van het panelgesprek was het bouwen van bruggen door dialoog in een context van diversiteit. Daarmee werd ook duidelijk waarom deze faculteit prof. Clifford had voorgedragen voor een eredoctoraat: het belang van de dialoog in een wereld van toenemende polarisatie en conflicten. Als erkende katholieke faculteit dient haar grootkanselier, mgr. Eijk, voor dit eredoctoraat toestemming te vragen van het desbetreffende dicasterie van het Vaticaan, en die werd ook verleend.
Een eredoctoraat wordt altijd verleend op voorstel van een erepromotor, en die eer viel deze keer prof. dr. Monique van Dijk-Groeneboer ten deel. Zij roemde de bijdrage van prof. Clifford op het gebied van oecumene, dialoog en kerkelijke vernieuwing langs de lijnen van synodaliteit, en zij onderstreepte ook het belang dat een dergelijke belangrijke bijdrage juist door een vrouw wordt gedaan. In haar toespraak die volgde op de uitreiking ging prof. Clifford nader in op het belang van dialoog en synodaliteit. Ze was zichtbaar ontroerd, en ontroerde daarmee de aanwezigen in de Tilburgse Aula. In het vervolggesprek van enkele wetenschappers van andere Tilburgse faculteiten ging het over hetzelfde thema. Zo reflecteerde één van hen op het onderzoeksgegeven dat polarisatie weliswaar toeneemt in onze samenleving, maar dat dat niet voortkomt uit een sterk veranderend patroon van gedeelde waarden en normen, dat tamelijk stabiel blijft. Een ander stond stil bij internationale belastingafspraken, die vaak bron van conflict en polarisatie zijn, maar door samenwerking en dialoog juist ook goed kunnen functioneren. De filosoof memoreerde hoe de dialoog juist een geliefd stijlinstrument én onderwerp is van de antieke filosoof Plato, die Socrates laat opmerken dat de wijze waarop je een dialoog voert bepaald ook morele vragen oproept, zoals de vraag of je wilt winnen of dat je gezamenlijk de waarheid wilt vinden.
“Striving towards truth can never be seen apart from acknowledging the human dignity of every human being. This quest for allowing diversity into consensus enhances the critical study of methods of exclusion and how to overcome them.”
Erepromotor prof. dr. Monique van Dijk-Groeneboer in haar laudatio.
Catherine Clifford is als theologe verbonden aan Saint Paul University in Ottawa, waar zij een leerstoel bekleedt op het gebied van de systematische en historische theologie. Aldaar is zij ook directeur van een onderzoekscentrum op het gebied van het Tweede Vaticaanse Concilie en het katholicisme van de 21e eeuw. Haar proefschrift schreef Clifford aan de universiteit van Fribourg, Zwitserland, en had de zogenaamde ‘Groupe des Dombes’ als onderwerp. Deze ‘Groupe des Dombes’ bestaat uit een veertigtal protestantse en katholieke franstalige theologen, voor het eerst bijeengeroepen door Paul Couturier in 1937. Couturier kennen we ook als initiatiefnemer van de nog steeds bestaande gebedsweek voor de eenheid van de christenen, en als geestelijk vader van de zogenaamde ‘Spirituele Oecumene’: het streven naar onderlinge verstandhouding door gezamenlijk gebed en gezamenlijk leven. De ‘Groupe des Dombes’ ontleent zijn naam aan de gelijknamige abdij waar de bijeenkomsten aanvankelijk gehouden werden. Ook door de publicaties over oecumenische onderwerpen is dit een zeer belangrijke groep binnen de oecumenische beweging, waartoe ook enkele belangrijke broeders van Taizé behoorden, en waaraan sinds 1998 ook vrouwen participeren. Clifford heeft in haar proefschrift de methode die de Groupe des Dombes hanteert onderzocht en bevraagd op zijn bredere relevantie voor oecumenische en interreligieuze dialoog.
Clifford heeft veel gepubliceerd. Alle publicaties draaien om oecumene, dialoog, kerkelijke vernieuwing en synodaliteit. Opvallend daarbij is de enorme zorgvuldigheid en evenwichtigheid die ze daarbij aan de dag legt. Soms is haar werk zelfs encyclopedisch volledig te noemen, zoals het werk dat ze samen met Massimo Faggioli publiceerde: The Oxford Handbook of Vatican II (2023); haar bijdrage over de oecumene staat op eenzame hoogte als het gaat om overzichtelijkheid en inzichtelijkheid.
Tekst: Henk Schoot
Foto’s: Tommy de Lange