Kick Bras houdt zich al vele jaren bezig met het ontwikkelen van een oecumenische spiritualiteit. In dat kader stond hij aan de wieg van het tijdschrift Herademing en in een van zijn boeken Een met de ene. Protestantse mystiek van Abraham Kuyper tot Maria de Groot wil hij de diskwalificatie rechtzetten als zou het protestantisme, anders dan het katholicisme, niets met mystiek hebben of willen. In dit artikel gaat Kick Bras in op de doelstellingen van de Stichting Oecumenische Spiritualiteit en de thematiek van het tijdschrift Herademing dat door deze stichting wordt samengesteld.
Tijdschrift Herademing
In 1992 heb ik samen met enkele anderen de Stichting Oecumenische Spiritualiteit opgericht, waarvan ik tot op heden bestuurslid ben. Ons doel was het bevorderen van een oecumenische spiritualiteit door
- het bevorderen van kennis van de bronnen van christelijke spiritualiteit;
- het bevorderen van kennis van hedendaags spiritueel leven in de christelijke oecumene;
- het bevorderen van dialoog tussen de verschillende stromingen in de christelijke spiritualiteit;
- het doen van handreiking aan hen die individueel of in groepsverband zich oefenen in spiritualiteit.
Het belangrijkste middel om dit doel te bevorderen was de uitgave van Herademing, kwartaaltijdschrift voor spiritualiteit en mystiek. Daarnaast hebben wij door de jaren heen symposia belegd en een training geestelijk leiderschap opgezet. Het tijschrift heeft een eigen website www.herademing.nl.
De redactie stelt samen met het bestuur eens per jaar de thema’s vast van de vier nummers van een nieuwe jaargang. De redactie werkt deze thema’s uit in deelonderwerpen en benadert deskundige schrijvers om hierover een artikel te schrijven. Daarnaast bevat elk nummer een column, een beeldmeditatie, een boekenrubriek, een katern met handreikingen voor persoonlijke of groepsgewijze verwerking. En in de rubriek ‘kort nieuws’ wordt de lezers gewezen op allerlei activiteiten en cursussen ter verdieping van de spiritualiteit.
Meer oog voor de continuïteit
De Stichting is van mening dat onder invloed van de oecumene er al decennia lang een proces gaande is waarin christenen uit verschillende kerken in Nederland elkaar ontmoeten en van elkaar leren op het terrein van de spiritualiteit. We zijn hierover verheugd en willen daar ook ons steentje aan bijdragen. Zelf heb ik als predikant van de Protestantse Kerk opgemerkt en er ook aan meegewerkt dat de kennis van mystiek, en de beoefening van spiritualiteit in allerlei vormen binnen deze kerk enorm is toegenomen, mede geïnspireerd door oecumenische contacten. Was er vroeger in protestantse theologische kringen veel argwaan ten aanzien van mystiek en meditatie, die gezien werden als typisch rooms-katholieke verschijnselen, tegenwoordig ligt dit heel anders. Men heeft veel meer oog gekregen voor de continuïteit tussen de middeleeuwse spiritualiteit van mystieke stromingen en de moderne devotie én de spiritualiteit van de reformatoren en van protestantse vroomheidsbewegingen. Ook wordt er steeds meer onderzoek gedaan naar mystiek bij protestantse denkers.
Ook op het terrein van de liturgie, liturgische rituelen, muziek en gezangen is er sprake van grote wederzijdse beïnvloeding.
Binnen onze Stichting zien wij dan ook nog volop mogelijkheden om aan onze doelstelling te werken. Ik zelf zie vooral op deze punten nog uitdagingen liggen:
- aan de oecumenische dialoog doen nog te weinig mee de oosterse kerken, migrantenkerken, evangelische kerken en kleinere reformatorische kerken. We hebben ons al voorgenomen om te trachten mensen uit deze kringen in de redactie van Herademing te vragen.
- Te weinig participeren geestelijken van de RK kerk aan oecumenische vormen van toerusting en nascholing. Ondanks meerdere pogingen doen zij niet mee met onze oecumenisch opgezette training geestelijk leiderschap.
- Er vindt te weinig oecumenisch onderzoek plaats naar nieuwe vormen van kerk-zijn in de geseculariseerde maatschappij.
- Onze Stichting zou beter kunnen samenwerken met de Raad van Kerken.