Het Leerhuis in Den Bosch bezocht de Goddelijke Liturgie (eucharistie) in de Servisch-orthodoxe kerk te Nijmegen. Na afloop sprak men met de priester.

 

 

Op zondag 18 november brengen deelnemers aan het Bêt Drâshâ-Oosters christelijk Leerhuis 2018 een bezoek aan de Servisch-orthodoxe parochie van de Heilige Sava. Deze geloofsgemeenschap kerkt in de zogeheten Byzantijnse kapel aan de Dobbelmannweg in Nijmegen.

Bêt Drâshâ

Bêt Drâshâ – Oosters christelijk Leerhuis is een jaarlijkse ‘cursus’ in de herfst waarin we Bijbelteksten, teksten van oosterse Kerkvaders en liturgische teksten uit Orthodoxe kerken lezen ter inspiratie van ons eigen geloven. Het thema van dit seizoen is ‘gastvrijheid’.
Een kerkbezoek is om de deelnemers aan het Leerhuis kennis te laten maken niet alleen met teksten maar ook met levende hedendaagse orthodoxe christenen.

Goddelijke Liturgie

Het betreden van een onbekende kerkruimte is altijd even wennen. Zo zal het ook even wennen zijn geweest dat men hier naar sekse gescheiden in de kerkbanken zit, de mannen rechts, de vrouwen links. Terwijl de gasten van Bêt Drâshâ en ook de gelovigen van deze oosters-orthodoxe geloofsgemeenschap zich op deze ochtend een plekje uitzoeken, is een lezer (lector) al begonnen met het lezen van de zogeheten uren, het getijdegebed dat voorafgaand aan de Goddelijke Liturgie traditiegetrouw gebeden wordt. Rondom tienen begint dan onder het luide rinkelen van de bellen in deze kleine kapel de eigenlijke Goddelijke Liturgie. De zang onder leiding van dirigent Paul Baars, zelf deelnemer aan Bêt Drâshâ 2018, klinkt in de ruimte, steeds in dialoog met de eveneens zingende voorganger, priester Dušan Erdelj. Men zingt in het Kerkslavisch, het Servisch en het Nederlands. De parochie bestaat grotendeels uit Serviërs, zowel mensen die al langer in Nederland wonen en degenen die relatieve nieuwelingen zijn. Ook Nederlanders zijn lid van de parochie.

De dienst is één lofzang aan God. Het koor zingt, de mensen die kunnen, zingen sommige stukken mee. We horen de gewone Servische zang, maar ook Russische melodieën en de oude Servische kerkzang met zijn meer Byzantijnse flavour in de vorm van een grondtoon (ison) onder de melodie. De dienst is dynamisch, heel bewegelijk, met o.a. twee kleine processies van de priester en de altaardienaars door de kerkruimte. Bij het ter communie gaan vormt zich een rij communicanten in het middenpad. Op het einde van de Goddelijke Liturgie is er een zogeheten parastas, het gebed voor de doden, in dit geval voor iemand die een jaar geleden gestorven is. Bij het daarop volgende woordje dat dan de priester richt tot zijn parochianen in het Servisch, voegt hij een uitgebreid welkom in het Nederlands aan de groep van Bêt Drâshâ. Hij benadrukt dat men in de Servische parochie de Nederlanders nodig heeft, om zo een geïntegreerde geloofsgemeenschap te kunnen worden. De dienst eindigt met het uitdelen door de priester van het antidoron, het gezegende brood (niet de communie), onder gezang van het koor.

Na de liturgie

Hierna wordt de groep verwelkomd met koffie, koek en al snel ook met borsjt, maaltijdsoep naar Russisch recept. Als vader Dušan zijn pastorale rondje onder zijn parochianen heeft gemaakt, komt hij bij de groep zitten. Wij bieden hem als dank voor de genoten gastvrijheid een kaars aan met daarop de afbeelding van de Zoete Lieve Moeder van ’s-Hertogenbosch, de stad waar ons Leerhuis thuis is. Vader Dušan stelt zichzelf voor en vertelt over het leven van een Servisch-orthodoxe parochie in Nederland. Hij streeft ernaar om de Orthodoxe Kerk goed te presenteren en dan gaat het niet om nationalisme, maar om het orthodoxe geloof, dat hij graag wil delen met Nederlanders. Hij wil op termijn ook de liturgie zoveel mogelijk vernederlandsen. We wisselen uit over de situatie van de kerken in Nederland, waar zoveel kerkgebouwen worden gesloten en verkocht. Ondertussen is het al lang en breed middag geworden. Vader Dušan geeft aan ieder een kruisje en een klein icoontje ten geschenke. Langzaam aan sluiten we ons bezoek af. Het thema van het Bêt Drâshâ 2018 is ‘gastvrijheid’. Die hebben wij in de Servisch-orthodoxe kerk van Nijmegen volop ervaren. Waarvoor onze hartelijke dank.

Foto's (L. van Leijsen):
- Vader Dušan Erdelj
- Kijkje in de kerk
- Communie, hier: van de kinderen
- Uitdeling van het antidoron
- Ontvangst na de liturgie