Perspectief 2022-59

2022-59 De vroege kerk en de oosterse kerk als model voor kerk zijn vandaag in het Westen 57 14. Alleen de vroege kerk van het Oosten als model voor de correctie van verkeerde ontwikkelingen in het Westen Bij de tot dusver besproken punten kan de vroege kerk in het algemeen, dat wil zeggen: zonder tussen het Oosten en het Westen te onderscheiden als model gezien worden in relatie tot latere ontwikkelingen in het Westen. Nu moeten echter enige vragen ter sprake komen waarbij het niet mogelijk is om de vroege kerk tegenover de latere westerse kerk te plaatsen, maar waar ongelukkige ontwikkelingen in het Westen al tamelijk vroeg in de vroege kerk begonnen. In deze gevallen kan niet de gehele vroege kerk, maar alleen het oostelijke deel ervan, als model voor de correctie van verkeerde ontwikkelingen in het Westen dienen. 15. De Augustinus’ leer van de erfzonde De grote Noord-Afrikaanse kerkvader Augustinus (354-430) heeft een enorme, ja zelfs buitenproportionele invloed op de verdere geestelijke ontwikkeling van de westerse kerk uitgeoefend. Zijn denken is bijzonder rijk en ook vol spanningen. De thema’s waarover hij bijzonder veel te zeggen heeft zijn de grootsheid en macht van de goddelijke genade en de centrale betekenis van de liefde. Met betrekking tot verschillende vraagstukken staat hij echter aan het begin van een ontwikkeling die ten opzichte van de oudere westerse en van de ongewijzigd voortgezette traditie van de oosterse kerk, een breuk betekende die de westerse kerk op een ongelukkig pad bracht. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt overigens voor een groot deel niet bij Augustinus maar bij degenen die in het Westen zijn gedachtegoed op een al te eenzijdige en absolute manier lieten gelden. In het geval van ettelijke vraagstukken was Augustinus ten opzichte van zijn eigen ideeën kritischer dan de latere westerse traditie. Hier kan alleen op de specifiek augustijnse opvatting met betrekking tot de leer van de erfzonde en de daarmee nauw verbonden houding ten opzichte van seksualiteit ingegaan worden.

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=