Perspectief 2022-59

56 Prof. dr. Herwig Aldenhoven Perspectief Westen werd het lijden echter ook zonder meer gezocht. In de vroege kerk kwam zoiets alleen buiten de mainstream voor, hoewel het in één geval om een getalsmatig forse groep ging, namelijk toen in de tijd van de grote vervolgingen mensen het martelaarschap zochten. Nu zullen westerse vooral protestantse theologen de vroege kerk de tegenvraag stellen of ze het lijden en de kruisdood van Christus niet te weinig gewicht geven. Ik kan hier niet op deze vraag ingaan, maar moet me toch de opmerking veroorloven dat wat de kerkvaders hierover zeggen en niet in de laatste plaats ook het getuigenis van de vroegkerkelijke en oosterse liturgie van de Goede Week en de verering van het kruis laten zien, dat het lijden en de dood van Christus daar zeer serieus genomen worden. We moeten daarbij bovendien bedenken dat de vroege kerk en de oosterse kerk hun geloof vooral in de liturgie tot uitdrukking brengen. 13. De kerk als gemeenschap De vroege kerk zag zichzelf vooral als een gemeenschap in Christus waarin bij processen van besluitvorming een zo groot mogelijke betrokkenheid nagestreefd werd. Concilies die vooral vergaderingen van bisschoppen waren, bezaten hun gezag op grond van de instemming van de kerk die ze representeerden. Daarom gold de receptie van een concilie door de kerk, en dat betekent niet in de laatste plaats: door de gelovigen, als een oordeel over zijn gezag en vooral ook als oordeel over het waarheidsgehalte van zijn besluiten. Deze opvatting over het gezag van concilies had zijn basis in het geloof dat ook gewone gelovigen de heilige Geest ontvangen hadden. Niemand zal beweren dat zo een manier van besluitvorming eenvoudig en zonder problemen is. Menselijk streven naar macht en menselijke domheid spelen steeds weer een rol. Maar het vroegkerkelijke uitgangspunt van gemeenschappelijke besluitvorming op een zo breed mogelijke basis is waarschijnlijk de enige wijze van besluitvorming die, ondanks alle moeilijkheden die de praktische uitvoering ervan met zich meebrengt, voor de kerk van vandaag als model kan dienen.

RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=