MISLUKTE ONTMOETINGEN 29 MISLUKTE ONTMOETINGEN 48. Voor zijn ontmoeting met Luther had kardinaal Cajetanus diens geschriften zorgvuldig bestudeerd en er zelfs traktaten over geschreven. Maar Cajetanus interpreteerde Luther vanuit zijn eigen concepten en begreep diens opvatting van de zekerheid van het geloof niet, ook al gaf hij de details van zijn positie correct weer. Op zijn beurt was Luther niet vertrouwd met de theologie van de kardinaal, en in het verhoor, dat slechts beperkte ruimte voor discussie bood, eiste de kardinaal dat Luther zijn leer zou herroepen. Het verhoor gaf Luther geen gelegenheid om de positie van de kardinaal te begrijpen. Het is tragisch dat twee van de meest vooraanstaande theologen van de zestiende eeuw elkaar ontmoetten tijdens een ketterproces. 49. In de jaren hierna maakte Luthers theologie een snelle ontwikkeling door en ontstonden er nieuwe conflicten. De aangeklaagde theoloog deed alle moeite om zijn positie te verdedigen en medestanders te vinden in de strijd tegen degenen die hem tot ketter wilden verklaren. Er werd van alles voor en tegen Luther gepubliceerd, maar er vond slechts één disputatie plaats (Leipzig, 1519), waarbij Andreas Bodenstein von Karlstadt en Luther tegenover Johannes Eck stonden. DE VEROORDELING VANMAARTENLUTHER 50. Intussen ging het proces tegen Luther in Rome verder, en uiteindelijk nam paus Leo X een besluit. Om zijn “pastoraal ambt” te vervullen zag Leo X zich genoodzaakt het “orthodoxe geloof” te beschermen tegen degenen die “de Schrift verdraaien en vervalsen” waardoor ze “niet langer het evangelie van Christus” was.12 De paus vaardigde de bul Exsurge Domine uit (15 juni 1520), waarin 41 stellingen uit diverse geschriften van Luther werden veroordeeld. Hoewel al die stellingen in zijn werken te vinden zijn en correct worden weergegeven, zijn ze telkens uit hun verband gerukt. Exsurge Domine beschrijft deze stellingen als “ketters of schandalig, of onjuist, of grof voor vrome 12 Leo X., Exsurge Domine, in: Peter Fabisch, Erwin Iserloh (red.), Dokumente zur Causa Lutheri (1517–1521), 2. Teil (Corpus Catholicorum 42), Münster: Aschendorffsche, 1991, 366 en 370. Vgl. ook DH 1451–1492.
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=