Perspectief 2021-52

50 Ir. Kees Nieuwerth Perspectief Rusland had én zijn collegae-ambassadeurs aanbeval om onze uitnodiging te aanvaarden kregen we een heel sterke delegatie die met ons in dialoog ging. Wij van onze kant pro- beerden hen ervan te overtuigen dat de veiligheidsarchitectuur in het Europa van begin jaren tachtig en in de Koude Oorlog een overblijfsel was uit vroeger tijden en dat het tijd was voor echte verandering. Naderhand werd een document gepubliceerd met de titel ‘ Steps to True Security: a Quaker-Mennonite Approach to Security Institutions in a Changing Europe ’. Uiteraard werden de namen van onze vertrouwelijke gesprekspartners daarin niet wereldkundig gemaakt! Inhoudelijk waren het echter zeer interessante gesprekken en ik ben er nog steeds van overtuigd dat zij een bijdrage aan de ontspanning en – uiteindelijk de val van de muur – hebben geleverd op het eind van dat decennium. Relevant hier is echter die ‘migratiegeschiedenis’ van de Doopsgezinden – met name voor hoe dopers theologiseren…. De achtergrond van die ‘repeterende trek naar elders’ was vooral dat zij bijvoorbeeld naar Polen trokken om gebieden in te polderen aan de kust én de verzekering hadden gekregen van de (lokale) machthebbers aldaar dat hun gewetens- bezwaren op geloofsgronden tegen militaire dienst gerespecteerd zouden worden. Echter, als na bijvoorbeeld een machtswisseling bleek dat dit niet langer het geval was, zochten die gemeenschappen een ander heenkomen elders – waar de geschiedenis zich veelal herhaalde. Eigenlijk hoopten de dopers telkens een ‘vluchtheuvel’, een ‘eiland’, een ge- meen schap te stichten ‘in die wereld, maar niet van die wereld’… Dat deden de Quakers ook eens in hun geschiedenis. Zo stichtte William Penn de staat Pennsylvania als een vreedzame samenleving tussen immigranten en de oorspronkelijk bevolking. Een soort Quaker gemeenschap te midden van de wereld, maar niet van die wereld. Hij noemde dit zelfs ‘het heilig experiment’. Vandaag -de-dag zijn wij als Quakers ervan overtuigd dat dit ‘heilig experiment’ slaagde omdat het mislukte! Het heeft ons met de neus op het feit gedrukt dat we ons helemaal niet uit de wereld terug kunnen trekken, maar dat we – waar we ook zijn – voor die wereld en in die wereld moeten bouwen aan het Koninkrijk Gods. Net als de Dopers verspreidden de Quakers zich namelijk over de hele wereld, maar niet langer om zich terug te trekken op een eigen ‘vluchtheuvel’ in de wereld, maar om werkzaam te zijn midden in de wereld.