Perspectief 2020-47

2020-47 Synodaliteit: leitmotiv of een kerkelijke manier van zijn? 7 regelt, werd zo voor heel de Kerk duidelijk. Maar dit conciliaire gebeuren heeft ook de moeilijkheden bloot gelegd bij het realiseren van het orthodoxe principe van de synoda- liteit wereldwijd. Naast dit bijzondere gebeuren, heeft recent de viering van de honderdste verjaardag van het lokale Concilie van Moskou van 1917-1918, aanleiding gegeven tot een theologische reflectie en discussie over de synodaliteit, 10 Tenslotte beleven we ook een kairos van de synodaliteit in het kader van de officiële the- ologische dialoog tussen de rooms-katholieke Kerk en de Orthodoxen binnen de Internationale Gemengde Commissie. De synodaliteit stond en bleef de voorbije tien jaar centraal staan in de bilaterale dialoog. De twee jongste documenten van de Commissie leveren een bijzondere bijdrage aan de synodaliteit. Het gaat om het Ravenna-document (2007 over de “ Ecclesiologische en canonieke gevolgen van de sacramentele natuur van de Kerk. Kerkelijke communio, conciliariteit en gezag ” 11 en het laatste document van Chieti (2016) “ Synodalitéit en primauteit in het eerste millennium: naar een gemeenschappelijk verstaan in dienst van de eenheid van de Kerk.” 12 De kwestie die vandaag de Commissie bezighoudt is de synodaliteit en de primauteit in het tweede millennium. Vermelden we ten slotte dat in de protestantse theologie de synodaliteit een actueel on- derwerp blijft door van de synodale wijze waarop de protestantse gemeenschappen georganiseerd zijn. Onze oecumenische benadering hier beperkt zich tot het bilaterale orthodoxe-katholieke niveau, bij gebrek aan tijd, maar ook omwille van de beperkte kennis van de spreker van de protestantse theologie en wereld. 13 Het is dus evident dat er een bijzonder klimaat is gecreëerd om samen na te denken over de theologische kwestie van de synodaliteit of de conciliariteit. Maar ook al kunnen we vanuit een gemeenschappelijk concept over het ideaal van de synodaliteit, als wezenlijk kenmerk van de Kerk, samen nadenken, de kerkelijke realiteit waarin die tot uitdrukking dient te komen blijft nog altijd zeer complex. We kunnen ons dus niet tevreden te stellen met een mooi discours over dit ideaal, zonder ons tegelijkertijd te buigen over de praktijk van die collegialiteit. Met andere woorden, het volstaat niet te spreken over de synodaliteit van de Kerk en de synodaliteit in de Kerk te vergeten. Hoe kunnen we voordeel halen uit dit kairos van de synodaliteit voor onze Kerken en voor de dialoog op ecclesiologisch en praktisch vlak? Om die vraag te beantwoorden, willen we