Perspectief 2020-47

30 Prof. dr. Leo Koffeman Perspectief ‘conciliariteit’. Wat betekent synodaliteit dan? Wel, zegt het rapport, en ik geef u een let- terlijk citaat: “De term synode komt van de Grieks e woorden syn (met) en hodos (weg) en sug gereert een ‘mee oplopen’. Zowel synodali teit als conciliariteit betekenen dat ‘ieder lidmaat van het lichaam van Christus krachtens zijn doop zijn of haar plaats en eigen verantwoordelijkheid heeft’ in de gemeensch ap van de Kerk. Geleid door de heilige Geest is heel de Kerk synodaal/conciliair op alle niveaus van haar leven: lokaal, regionaal en universeel”. 3 Bij synodaliteit gaat het hier dus niet alleen om de wijze waarop de kerk op bovenplaat- selijk niveau functioneert, synodaliteit is in de betekenis die het rapport De Kerk eraan geeft, ook bepalend voor het kerkelijk leven in de protestantse gemeente of de katholieke parochie. Zeker, de kerk kent allerlei bovenplaatselijke synodale vormen, tot en met die van de klassieke oecumenische concilies. Maar, ik citeer opnieuw: “In de plaatselijke eu charistische gemeente wordt deze eigenschap [van syno- daliteit] ervaren in de diepe eenheid in liefde en waarheid tussen de leden en de ambtsdrager die de eucharistie voorzit” . Immers, ‘ieder lidmaat van het lichaa m van Christus heeft krachtens zijn doop zijn of haar plaats en eigen verantwoordelijkheid’ in de kerkelijke gemeenschap. Opvallend is ook het pneumatologische accent: synodaliteit krijgt vorm onder de leiding van de heilige Geest. Het is van essentieel belang voor de wijze waarop de ambten in de kerk functioneren. Het gaat om meer dan alleen maar kerkordelijke beslissingsstructuren, het gaat ook om meer spirituele aspecten zoals een ‘diepe eenheid in liefde en waarheid’, in de relatie tussen gelovigen onderling en met de lokale ambtsdrager. Dat betekent ook – zo lezen we iets eerder in het document – dat “de uitoefening van gezag geworteld is in het leven van de gemeenschap en haar daadwerkelijke deelname vraagt in het ontdekken van wat God wil en waarheen de Geest leidt”. 4 Dit is de communale of gemeenschappelijke dimensie van de uitoefening van gezag in de kerk, die ook tot uitdrukking komt in een betrokkenheid van de gemeenschap bij besluitvormingsprocessen. 5