Perspectief 2020-47

2020-47 Synodaliteit: leitmotiv of een kerkelijke manier van zijn? 17 en bijgevolg ook het antiklerikalisme, dat de andere ka nt is van de medaille”. 49 Tegelijker- tijd heeft een overwaardering van het bisschoppelijke ambt ertoe geleid dat de bisschop, zoals een Grieks theoloog opmerk te, “de rol speelt van een monarch die op een autoritaire wijze een verbrokkelde gemeenschap, die allang heeft opgehouden een echte gemeen- schap te zijn, controleert en bestuurt”. 50 Een andere Griekse theoloog beschrijft met veel eerlijkheid de realiteit al s volgt: “In het overgrote deel van de orthodoxe bisdommen wor- den alle belangrijke beslissingen genomen door de bisschop, als individu. De oude traditie in de Kerk, waarbij de bisschop beslissingen neemt, nadat hij de clerus en soms zelfs de leken had geraadpleegd, werd in de meeste gevallen verlaten. Dit heeft tot gevolg dat, wanneer een bisschop naar een bisschoppelijk concilie gaat, hij eerder spreekt en stemt als een individu dat eerder steunt op zijn geloof dan op de ervaring en de opinie van de clerus en de leken van zijn bisdom”. 51 Wijzen we erop dat het probleem niet de democra- tisering van de macht is, maar eerder het gebrek aan luisterbereidheid, communicatie en overleg. De realiteit is, voor zover ze er niet het gevolg van is, dat de gelovigen weinig participeren aan de eucharistieviering. Men moet toegeven dat de eucharistische ecclesiologie, die uit de theologie komt, het liturgische leven niet echt doordrongen heeft. M. Stavrou stelt zich terecht de vraag “Hoe zou de Eucharistie het centrale gebeuren van het kerkelijke leven in de gemeenschappen kunnen zijn, als er nog altijd oude gebruiken gelden, die vanuit de vroomheid en de gewoonte, het frequent deelnemen aan de eucharistie verbieden en ma- ken dat enkel ouderlingen en kinderen nog aanwezig zijn of waarbij het vooraf verplicht is te biechten? In de landen met een orthodoxe traditie gebeurt het nog dat de eucharistie wordt gevierd zonder dat iemand te communie gaat, buiten d e priester als voorganger”. 52 Wel dienen we erop te wijzen dat recent, dankzij de schuchtere liturgische beweging van de voorbije decennia, de situatie beter is geworden dan een vijftigtal jaren geleden. In Griekenland stellen we heel wat positieve dingen vast: de communie is frequent, de gelo- vigen horen de gebeden die de priester zegt in het heiligdom, de gemeenschap reciteert het Credo en het Onze Vader en zegt het Amen bij de consecratie van de gaven enz. Hetzelfde gebeurt in andere landen, zoals Servië of Roemenië, waar, meer nog, de liturgie gevierd wordt in de lokale talen. Nochtans is de praktijk uit het verleden, bv. de eucharis- tieviering met de gesloten koninklijke deuren (voor het altaar), niet overal verdwenen; men