Perspectief 2020-47

2020-47 Synodaliteit: leitmotiv of een kerkelijke manier van zijn? 15 In dezelfde traditionele lijn definiëren de canonieke voorschriften met betrekking tot de diocesane synodes, dat de synodale assemblee een adviserende en niet een beslissend karakter heeft. De bisschop blijft vrij in het afkondigen van decreten na de stemming in de synode. Maar ook al heeft de synode geen wetgevende bevoegdheid in de strikte zin van het woord, door “haar medewerking aan de uitwerking van de decreten (c f. cc. 29-30), neemt de synode nauw deel aan de wetgevende macht van de bisschop”. 43 In feite kan de bisschop “het advies dat samen door de synodedeelnemers wordt gedragen, niet nege- r en” 44 of er zich zonder gegronde reden tegen verzetten. Het is goed te wijzen op deze particulariteit in het synodale regime van de Kerk, die onze democratische geest soms wat ergert en om die reden slechts kan begrepen worden van- uit haar liturgische en theologische oorsprong. De bisschop is niet de gedelegeerde van een groep, of de beambte gekozen om de rechten te verdedigen van een meerderheid. Congar heeft vooral de nadruk gelegd op de betekenis van een oud concept van verte- genwoordiging die niet democr atisch en parlementair is, maar “die binnen een organische context, geen afbreuk doet aan het hiërarchische karakter van het hoofd, dat zijn gemeen- schap vertegenwoordigt. Hij vertegenwoordigt haar, niet als de gedelegeerde van soevereine individuen, maar als de verpersoonlijking en het geheel van het lichaam waar- van hij het hoofd is. Vanuit het gezag dat hij van de Heer ontving, die het lichaam zo heeft gemaakt, georganiseerd en één, belichaamt hij in zijn persoon – niet privé maar officieel – de leden waa rover hij als hoofd is aangesteld”. 45 Zo kunnen we de bisschop beschouwen al s de “corporatieve persoonlijkheid” van zijn Kerk. 46 Hier blijkt de enorme verantwoorde- lijkheid van de bisschop: trouw blijven aan zijn taak, d.w.z. het geloof, de eensgezindheid en de sensus fidelium van zijn eucharistische gemeenschap representeren. De bisschop moet voortdurend weerstaan aan de verleiding om op een autonome en autarkische ma- nier te handelen 47 . Het terug tot leven komen van de diocesane synode sinds Vaticanum II, vooral door de receptio van haar mooie theologie over de Kerk als volk van God, is merkwaardig. Onnodig het grote aantal diocesane synodes te vermelden dat sindsdien plaats vond, en ook niet hun voorbereiding en hun resultaten, en hun manier van werken. Vanuit onze kant zou ik twee belangrijke resultaten van deze instelling willen onderlijnen, nl. 1) dat de gelovigen zich bewust zijn geworden van het feit dat ze deel uitmaken van een gemeenschap, en 2)