Perspectief 2020-47

14 Dr. p. Amfilochius Miltos Perspectief omwille van het probleem met de romeinse primauteit, beperken wij ons tot de andere niveaus, het lokale en het regionale. 4.1. De synodaliteit in de lokale Kerk Zoals we reeds onderstreepten, voltrekt de synodaliteit, of vanuit onze terminologische keuze de kerkelijke conciliariteit, zich fundamenteel op het niveau van de lokale Kerk. Hoe vertaalt zich die kerkelijke conciliariteit in de praktijk binnen onze Kerken? In de Katholieke Kerk hebben we een opmerkelijke lokale instelling ontdekt, die het Oosten historisch niet heeft gekend en die doet denken aan de synodale praxis in de diocesane orthodoxe ker- ken vandaag. 4.2. De diocesane synode Volgens het huidige kerkelijk recht (CIC 1983, c. 460), is de diocesane synode 39 een “bij- eenkomst van gekozen priesters en andere christengelovigen van een particuliere Kerk, die tot welzijn van de gehele diocesane gemeenschap de dioces ane bisschop bijstaan”. Ook al zijn de eerste getuigenissen over diocesane synodes relatief recenter dan die over de synodes van bisschoppen (in feite gaan ze terug tot de zesde eeuw), toch kunnen we stellen dat de diocesane synode in de praktijk een evolutie heeft gekend die teruggaat tot de eerste eeuwen, toen de bisschop omgeven werd door zijn presbyterium . Men moet weten dat in de vroegere wetgeving (ten minste vanaf de twaalfde eeuw) 40 tot aan de actuele codex van 1983, de diocesane synode altijd een vergadering was die uitsluitend uit clerici bestond. Het is dus niet juist dat er een continuïteit bestaat met de primitieve patristische traditie, zoals dat het geval is met de “priesterlijke collegialiteit” die we aan- treffen bij bv. Ignatius van Antiochië of Cyprianus van Cartago. Bij Ignatius zijn de priesters het synedrion 41 van de bisschop, zijn assemblee of senaat, die hem vooral omgeeft tijdens de eucharistie, maar ongetwijfeld ook bij de uitoefening van zijn ambt. In een schrijven aan de priesters benadrukt Cyprianus “vanaf het begin van mijn episcopaat heb ik als regel aangenomen niets aan mijn persoonlijk oordeel over te laten, zonder uw raad en zonder de goedkeuring (cons ensus) van het volk”. 42 Noteren we hier dat het consilium hoort bij de clerus en de consensus bij het volk. Natuurlijk is het consulteren van de priesters niet bindend en behoudt de bisschop steeds zijn vrijheid om initiatieven te nemen en beslis- singen te treffen.