Perspectief 2019-43

2019-43 Thema - Dordt en Franciscus over de bestemming van de mens Prof. dr. Gijsbert van den Brink 95 leven onder invloed van het Evangelie. 34 Dat gebeurt wat mij betreft op indrukwekkende wijze, nergens moralistisch maar ook nergens vrijblijvend. Het gebeurt zoals dat in een exhortatie hoort: gelovigen aansporend en opjuttend om meer en meer te leven in over- eenstemming met hun roeping. 35 1 Deze bijeenkomst vond plaats op 8 februari 2019 in het St Janscentrum te Den Bosch; zie https://www.oecumene.nl/kalender/agenda/123-dordt-en-franciscus-over-de-bestemming-van-de-mens . 2 Ik maak gebruik van de nog niet geautoriseerde Nederlandse vertaling zoals die te vinden is op https://www.rkdocumenten.nl/rkdocs/index.php?mi=600&doc=6894 . De indeling in korte genummerde pa- ragrafen maakt dat verwijzingen gemakkelijk terug te vinden zijn in de verschillende tekstversies. 3 Ik maak hierbij gebruik van wat ik eerder schreef in mijn studie Dordt in context. Gereformeerde accenten in katholieke theologie (Heerenveen: Groen, 2018). Zie voor een hedendaagse tekstversie van de Leerregels bijv. file:///C:/Users/user/Downloads/Dordse-Leerregels-Protestantse-Pers-Heerenveen-2009%20(1).pdf . De tweetalige (Latijn – Nederlands) wetenschappelijke standaarduitgave is te vinden in J.N. Bakhuizen van den Brink, De Nederlandse belijdenisgeschriften (Amsterdam: Ton Bolland, 1976), 225-293. 4 Markus Matthias, “De Dordtse Leerregels – het graf van de protestantse orthodoxie?”, In de waagschaal 48.1 (2019), 7. 5 Zie voor bovenstaande alinea Dordt in context , 27-38. Vgl. ook Donald W. Sinnema, The Issue of Reproba- tion at the Synod of Dort (1618-1619) in Light of the History of this Doctrine , diss. Toronto 1985. 6 Dit is de zgn. Oberman-these – zie Heiko A. Oberman, De erfenis van Calvijn: grootheid en grenzen (Kam- pen: Kok, 1988), die overigens in het latere onderzoek wel genuanceerd is. 7 Calvijn, Institutie III 23, 7 (vertaling C.A. de Niet; Houten: Den Hertog, 2009). 8 Bijv. op nog altijd onovertroffen wijze, met veel aandacht voor de rol van het ‘gewone kerkvolk’, door A.Th. van Deursen, Bavianen en Slijkgeuzen. Kerk en kerkvolk in de tijd van Maurits en Oldenbarnevelt , 4 e druk Fran- eker 2010 (eerste druk 1974). Maar vergelijk ook standaard-overzichten van de Nederlandse kerkgeschiedenis als die van H.J. Selderhuis (red.), Handboek Nederlandse kerkgeschiedenis (Kampen: Kok, 2006), hfdst. 4 (geschreven door Willem J. van Asselt en Paul H.A.M. Abels) 9 De tijdscategorieën in deze zin zijn oneigenlijk, omdat de Dordtse theologen (net als de middeleeuwse scholastici) Gods eeuwigheid niet opvatten als uitgebreidheid in de tijd maar meer boëthiaans als een boven de tijd verheven zijn. Men kan dus niet zeggen dat God éérst het ene besluit nam en vervolgens het andere – wel dat Gods decreten een bepaalde logische ordening kennen. De decretenleer zelf vindt haar wortels ove- rigens in het denken van Duns Scotus en moet niet verder terug geprojecteerd worden in de tijd. 10 De acta van de synode worden nu voor het eerst wetenschappelijk bezorgd door een team onderzoekers rondom Herman J. Selderhuis, Christian Moser en Donald Sinnema. Het eerste deel van de Acta of the Synod of Dordt onder hun redactie is inmiddels verschenen (Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2015).