Perspectief 2019-43

Perspectief 56 Eerst de Geest dan de Kerk Vader (water), de zoon (water), en de heilige Geest (water)’. Drievoudig, niet twaalfvoudig, net zoals de doop drievoudig is, niet twaalfvoudig. Binnen die drievoudige belijdenis heeft de kerk een plaats als deel van het kopje van de Geest. De Kerk valt onder de Geest. In het Nederlands zeggen we dat we geloven ‘in de Heilige Geest’ en ‘in de kerk’. Dat is eigenlijk niet goed; het lijkt dan alsof ze op hetzelfde niveau staan. Maar in het Latijn kun je aan het voorzetsel merken dat geloven in de kerk een ander soort geloven is dan geloven in de Geest. Er staat “Et in Spiritum Sanctum, Dominum et vivificantem”, en vervolgens “Et unam, sanctam … Ecclesiam”. Het verschil is het voorzetsel ‘in’. Je zou kunnen zeggen: we geloven in de Geest, en we vertrouwen de kerk. 2 We geloven de kerk, we geloven in de Geest. Over wat verschil precies is zou meer te zeggen zijn. Voor nu volstaat het om te weten dat er een verschil is, en dat daarom uw thema goed gekozen is. Voordat we verder gaan met het tweede punt is het aardig even een uitstapje naar het concilie te maken. In het licht van de prioriteit van de Geest is een detail uit de dagorde van het concilie betekenisvol. De werkdag van de concilievaders begon steeds veelbelo- vend. Want elke dag, nadat vooraan in de Sint Pieter het evangelieboek open in het midden gelegd was, baden de concilievaders tot en om de Geest. ‘Wij zijn hier, o Heer, Heilige Geest. U weliswaar onwaardig, zijn we toch verzameld in uw naam. Kom tot ons, woon in ons, onderwijs ons. Wees gij alleen het die ons beraadslagen beweegt en bewerkt’. Aldus het zogenaamde ‘adsumus gebed’. 3 Dit kleine gebed droeg in zich een geloofsovertuiging. Lex orandi lex credendi : hoe we bidden, zo geloven we. We beginnen om de Geest, omdat we geloven dat de Geest de eerste aandacht verdient. Dat is een soort principieel belang. Dat principiële belang werkt zich uit naar een concrete bede, met een concrete overtuiging. We bidden om de instructie en lering van de Geest, omdat de Geest die daadwerkelijk schenkt. De Geest is actor, Hij handelt. Of scherper gezegd: de Geest zit niet met de handen gebonden opgesloten in de kerk, in structuren en procedures en leergezag; 4 nee, de Geest handelt zelf. De tekst is sterk: “Kom tot ons, woon in ons, onderwijs ons. Wees gij alleen het die ons beraadslagen