Perspectief 2019-43

2019-43 Thema – Herstel van Kerkgemeenschap Dr. Klaas van der Zwaag 51 zoals de charismatische en pinksterkerken. Door de veranderingen van de wereldwijde situatie van het christendom is de oecumenische situatie onoverzichtelijker en geenszins gemakkelijker geworden. Terecht is vaak opgemerkt dat een oecumenisch gemeenschappelijk getuigenis richting de wereld alleen mogelijk is als de christelijke kerken hun splitsingen overwinnen en in een eenheid van verzoende verscheidenheid leven kunnen. Oecumene en zending horen daarom onlosmakelijk bij elkaar. Koch wijst in aansluiting bij paus Johannes Paulus II op “de oecumene van de martelaren”, het moedige getuigenis in tijden van vervolging en het beste bewijs dat christenen ten diepste één zijn. Omdat het lijden van zovele christenen in de huidige wereld een gemeenschappelijke ervaring biedt, is “de oecumene van het bloed” voor paus Franciscus “het overtuigendste teken van de huidige oecumene”. De jezuïet Klaus Merter spreekt van “oecumene in tijden van terreur”. Zijn gesprekspartner Antje Voll- mer wijst ook het omgekeerde: “martelaren van de oecumene”, mensen die in het verleden het slachtoffer zijn geworden om de splitsingen te overwinnen en zich in te zetten voor de eenheid. 6 De spannende vraag is natuurlijk wat het resultaat is geweest van 500 jaar Reformatie. De Duitse theoloog Christoph Markies noemt de vraag typerend: Aufbruch (doorbraak) of katerstemming? Hij wijst op de veelsoortigheid wat geen probleem is. Zij is veelal een normaliteit van de wereld waarin een jubileum gevierd wordt. Terecht is ook de verbinding van de kerk naar de samenleving gelegd want de kerk kan zich niet alleen beperken tot het zielenheil. De voorbereiding op het jubileum is vergezeld door controversen, maar biedt ook oecumenische perspectieven. Ja, dat laatste kreeg steeds meer de overhand. De oecumene kan ook het dilemma van liberaal en orthodox overwinnen en een vernieuwde gemeenschap van kerken voorbereiden. Oecumene heeft vele met ontmoeting te maken, afbouw van vooroordelen, ontdekking van gemeenschappelijke zaken en beperken van onenigheden. 7 Toch zegt ook Kasper dat ‘2017’ voor de oecumene nieuwe impulsen heeft gegeven. Te- genover een seculiere oecumene die alle verschillen onverschillig wegpoetst, moeten de kerken met één stem spreken. Ook hij wijst op de ‘oecumene van het bloed’ in vele delen