Perspectief 2019-43

Perspectief 22 Op weg naar Kerkengemeenschap 5. Doel van de oecumenische inspanningen: herstel van kerkengemeenschap Wat betekent het herdenken van de Reformatie in ecclesiologisch perspectief? Dat is van- daag waarschijnlijk de meest omstreden vraag. Is het doel van de Reformatie de pluralisering van het christendom, dan bestaat een oecumene uit het omgaan met con- fessies. Dan kan men vermoeden dat het op den duur bij een naast elkaar van confessies blijft. Dat de Reformatie niet alleen tot vernieuwing van het kerkelijk leven en de theologie geleid heeft, maar ook tot scheiding van de Kerk van het Avondland, mag vandaag een gemeenschappelijk oecumenisch inzicht genoemd worden. Dat maakt de oecumenische inspanningen van onze tijd begrijpelijk en noodzakelijk. Ook als duidelijk zou worden, dat een terugkeer van confessies naar de status quo ante niet begaanbaar zal zijn, blijft de uitdaging van de eenheid bestaan. Hoe kunnen de bestaande scheidingen overwonnen worden? Daarover bestaat zeker vandaag geen vanzelfsprekende eensgezindheid. Grote delen van de christenheid berusten niet alleen in de status quo van een veelvoudig naast elkaar leven, nee, ze houden de pluraliteit van het christendom voor het niet terug te draaien resultaat van de Reformatie. De concurrentie van de confessies verlevendigt het christelijk leven in een seculiere samenleving. Oecumene schijnt vanuit dit perspectief niet zo gewenst. Dient, moet of kan deze toestand overwonnen worden? De luthers-katholieke dialoog heeft vanaf het begin van de jaren zestig aan het doel van de zichtbare eenheid vastgehouden. Toch wordt vandaag de vraag anders gesteld dan decennia geleden. Het zoeken naar zichtbare eenheid van de Kerk heeft in de oecumenische beweging steeds een belangrijke plaats ingenomen. Voor de katholieke Kerk heeft het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) het zoeken naar zichtbare eenheid tot een uitdagende opdracht ge- maakt. Weliswaar heeft het Concilie nog geen concept voor het herstel van de gebroken gemeenschap tussen tot nu toe gescheiden kerken uitgewerkt. Het Concilie spreekt over een gemeenschap met christenen van andere kerken en kerkelijke gemeenschappen. 31 Hier heeft de oecumenische dialoog intussen bijgedragen aan verheldering. Kerkenge- meenschap wordt zichtbaar in het gezamenlijk belijden van het ene apostolische geloof, in de sacramentele gemeenschap en in de voor Woord en Sacrament geordende gemeen- schap in het kerkelijke ambt, inclusief het pausschap. Niet op de laatste plaats spreken