Perspectief 2018-39

Perspectief Symposium: De impact van de Hervorming in onze kerken 85 Reformatieherdenking bij de evangelische vrije kerken De term ‘evangelisch’ kan geen enkele kerk exclusief claimen, natuurlijk, net zoals de ter- men ‘katholiek’ of ‘orthodox’. Zulke termen willen alle kerken zich met recht toe-eigenen. Maar in spraakgebruik is de term ‘evangelisch’ typisch verbonden aan twee verschillende Protestantse kerkelijke stromingen. Ten eerste aan de Evangelisch-Lutherse kerken, voort- komend uit de Duitse Reformatie die we vandaag in het bijzonder gedenken. Van hieruit sprak de vorige spreker. Ten tweede kan het gaan over kerken met wortels bijvoorbeeld in de baptistische en andere non-conformistische tradities, die vaak via Angelsaksische, Zwitserse, of meer exotische omzwervingen in België geland en geplant zijn. Kerken in België die ‘evangelisch’ in hun naam dragen, verbinden zich vaak met de World Evangelical Alliance, een platform dat meer dan 600 miljoen gelovigen uit 129 landen aan elkaar ver- bindt, opgericht in 1846. 6 De Britse historicus David Bebbington heeft deze evangelische beweging in een veelgebruikte definitie met vier adjectieven gekenmerkt. 7 Ten eerste zijn evangelische christenen ‘bijbelgericht’. In de traditie van de Reformatie beschouwen ze de Bijbel – die voor hen 66 boeken telt – als het geopenbaarde Woord van God en hoogste gezag van leer en leven. Ten tweede zijn evangelische christenen ‘bekeringsgericht’. Ze benadrukken dat christen-zijn een persoonlijke bekering impliceert, waarbij de Heilige Geest je besef gebracht heeft van de eigen nood, van Gods uitgestoken hand in Christus en van de noodzaak tot een ommekeer in je leven. Hierbij vormt, ten derde, het kruis en haar paradox het hart van het evangelie: geen evangelie zonder de dood en opstanding van Christus, geen christelijk leven zonder zelf je kruis te dragen en de opstandingskracht te omhelzen. Ten vierde zijn evangelische christenen volgens Bebbington activisten: wie het goede nieuws van Christus gehoord en aanvaard heeft, kan niet anders dan dit in woord en daad te delen met mensen om je heen. Hiertoe is iedere gelovige op zijn of haar eigen manier geroepen. Een bijzonder groot segment van evangelische kerken zijn pink- sterkerken, die de genoemde elementen verrijken met een sterke nadruk op het blijvende en zichtbare werk van de Heilige Geest. Ook op andere christenen kunnen deze kenmerken natuurlijk van toepassing zijn, maar een combinatie met een zogenaamde vrij-kerkelijke ecclesiologie levert wel een specifiek segment van het christendom op. Wanneer ik over ‘vrije kerken’ spreek, dan gaat het in de eerste plaats over kerken die nadruk leggen op ‘vrije keuze’ in lidmaatschap. 8 Vrije kerken onderscheiden zich daarmee bijvoorbeeld van zogenaamde volkskerken, waarbij