Perspectief 2018-39

2018-39 Symposium: Het uitgestelde dispuut. Luthers stellingen herlezen Prof. dr. theol. Christoph Burger 20 Reag eer 7 Bijbelse motivering van de pauselijke volmacht tot het verstrekken van aflaten Bij de aflaten die door de pausen verleend werden speelde het woord van Jezus Christus tot Simon Petrus volgens Mattheüs 16, 19 een grote rol: “Ik zal je de sleutels van het ko- ninkrijk van de hemel geven, en al wat je op aarde bindend verklaart zal ook in de hemel gebonden zijn, en al wat je op aarde ontbindt zal ook in de hemel ontbonden zijn.” Vol- gens Mattheüs 18, 18 gaf Jezus deze volmacht niet alléén aan Petrus, maar ook aan álle discipelen. Dat was reden voor bisschoppen om te claimen dat niet alléén de paus (als opvolger van Petrus op de zetel van Rome) deze volmacht bezit, maar zij als bisschoppen allemaal. Maar de pausen hamerden steeds weer op hun leiderschap, en met succes. 8 Laatmiddeleeuwse voorstellingen van het barmhartige gericht direct ná de dood door God de Vader - en van het Laatste Oordeel door Jezus Christus aan het einde van de wereld Op basis van teksten uit het Nieuwe Testament werd in de Late Middeleeuwen verschillend erover gedacht hoe God zou oordelen over mensen na het einde van hun aardse bestaan. Beter bekend is de opvatting dat alle mensen, ongeacht of zij bij het intreden van het einde van de wereld nog in leven zijn of al overleden zijn, bij het Laatste Oordeel voor Jezus Christus moeten verschijnen, die over eenieder zal oordelen. Maar daarnaast be- stond er ook de opvatting dat God de Vader in eigen persoon direct na de dood van eenieder een oordeel zou vellen, dat in het Laatste Oordeel door zijn zoon alleen nog maar bekrachtigd zou worden. 12 Want Jezus zou uiteraard het oordeel van zijn vader niet weer- spreken. Of nu iedere priester in de tijd van Luthers protest tegen de aflaten over allebei de oorde- len, die van God de Vader en die van Christus, gesproken zal hebben, weten we niet. 9 Laatmiddeleeuwse voorstellingen van hemel, hel en vagevuur Vrome christenen hoopten uiteraard in de hemel terecht te komen. Maar dat was, dacht men, niet zomaar voor velen weggelegd. Als de aartsengel Michaël bij het Laatste Oordeel