Perspectief 2016-32

Perspectie 62 Stan van Ommen Ik kon op dat moment niet iets terug zeggen. Ik begreep hem, maar toch was zijn ant- woord voor mij niet bevredigend. Onze docent mariologie was ook bij de forumdag en hij kon het aan me merken. Na gesprek met hem en later ook met anderen heb ik helder wat er voor mij nog niet helemaal aan klopte. Twee kanttekeningen Op de eerste plaats lijkt Munsterman theologisch en symbolisch tegenover bijbels en dog- matisch spreken te plaatsen. Deze twee benaderingen zijn zeker te onder scheiden, maar vanwaar de noodzaak ze te scheiden? Hij beroept zich hiervoor op Wolfhart Pannenberg en op Raymond E. Brown. Op grond van deze auteurs mogen de kindsheidevangeliën niet als historisch worden gelezen. Toch kennen we in de katholieke theologie de Evangeliën historische waarde toe. Noem me naïef, maar als iemand uit de dood kan worden opge- wekt, dan heb ik geen reden om te twijfelen aan de mogelijkheid dat er een engel bij een maagd in Nazareth komt. Ik denk dat het gevaarlijk is als je binnen eenzelfde Bijbelboek een scheiding gaat maken tussen ‘wel historisch’ en ‘niet historisch’. Anders gesteld, waarom moet ‘symbolisch’ automatisch betekenen ‘dus niet historisch’. Een hermeneuti- sche regel voor bijbellezen In de middeleeuwen was: “ De letter leert wat is geschied, de allegorie wat je moet geloven; de morele zin wat je moet doen; de anagogie waarnaar je moet streven.” Deze viervoudige schriftuitleg is opgebouwd uit vier delen die op joodse schrijvens en kerkvaders teruggaan. Mij dunkt dat je de verschillende manieren van uitleg niet tegen elkaar moet willen uitspelen. Op de tweede plaats ga ik terug naar de kaarsjes in Brabant. Volgens mij is wat de Brabantse rooms-katholiek met Maria heeft niet te vatten in begrippen als ‘symbo- lisch’, ‘theologisch’ of ‘historisch’. Ik denk dat dat kaarsje iets te maken heeft met geborgenheid, nabijheid en misschien zelfs wel tederheid. Toegegeven, en Munster- man wees erop in het antwoord op een andere vraag, dat kaarsje bij en de voorspraak van Maria is ten dele omdat Maria de menselijke kant symboliseerde van de mens geworden God, Jezus Christus, waar bij Christus zelf een nadruk was komen te liggen op zijn goddelijkheid. Dit neemt niet weg dat een aantal katholieken ‘iets bij Maria voelen’. Ik ken geen onderzoek daarnaar, dus ik kan dit niet hard en concreet maken;