Perspectief 2016-32

2016-32 De maagd Maria 35 Reag eer hij haar ook tal van eervolle titels geven, zoals ‘moeder Gods’, ‘herberg van Gods zoon’, ja zelfs ‘koningin van de hemel’. 6 Opvallend is dat Luther zelf jaren later in preken weer een loflied op de deemoed aanhief. Wie zijn geschrift over het ‘Magnificat’ in het achterhoofd heeft, kan alleen maar verbaasd zijn. Dat hij in staat is deemoed als voorbeeldige deugd van Maria eerst als zo problema- tisch te schetsen en daarna toch weer aan te bevelen, kan eigenlijk alleen maar verklaard worden door intussen opgedane ervaringen met het ontbreken van deze deugd bij de leden van zijn gemeente. De kritiek op de verering van Maria van de reformator van Zürich Huldrych Zwingli De belangrijkste reformator van Zürich, Huldrych Zwingli, wordt in het jaar 1522 ervan beschuldigd Maria, de moeder van Gods zoon, van haar waardigheid te hebben ontdaan. Op het eerste gezicht denkt men bij het lezen van zijn Maria-preek dat er geen enkele reden hiervoor is. Zwingli noemt Maria immers een “eeuwig reine jonkvrouw”, 7 “rein en onaangetast”, “heilig”. Wel zegt hij (evenals Luther) dat zij van eenvoudige komaf, arm en helemaal niet vooraanstaand geweest zou zijn. Bij nader toezien ondermijnt hij de alle- daagse vroomheid. Ook bij deze uiteenzetting botsen - evenals bij die rondom Erasmus en rondom Luther – resultaten van bijbelse exegese en de vroomheid van het volk. In zijn verdediging tegen de aantijgingen wijst Zwingli erop dat het Griekse woord ‘kecharitoméne’ in de groet van de engel Gabriël (volgens Lucas 1,28: “Gegroet Maria, je bent begenadigd, de Heer is met je”) betekent: ‘begenadigd, passief vervuld van genade’ en niet ‘ actief in staat genade te geven’. Voor iemand die gewend is Maria direct onder de 6 M. Luther: Vertaling en uitleg van het ‘Magnificat’, Martin Luther: Deutsch-deutsche Studienausgabe, vol. 1, Leipzig 2012, p. 340, regels 19 - 23. – Vgl. Christoph Burger: Marias Lied in Luthers Deutung. Der Kommentar zumMagnifikat (Lk 1, 46b-55) aus den Jahren 1520/21, Tübingen 2007. 7 Huldrych Zwingli: Eine Predigt über die ewigreine Jungfrau Maria, die Mutter Jesu Christi, unseres Erlösers. In Zürich gehalten von Huldrych Zwingli im Jahre 1522, vertaald door Martin Hirzel, afgedrukt bij Emidio Campi: Zwingli und Maria. Eine reformationsgeschichtliche Studie, Zürich 1997, pp. 99-146, hier: pp. 112-124..