Perspectief 2015-27

2015-27 Poging tot een zelfkritische orthodoxe evaluatie 33 Reag eer treden maar dat de meest gevoelige snaren heeft weten te raken van hun broeders, zonen van een zuster-Kerk. Zo spreekt het over de kerkelijke eenheid rond de bisschop, van de «heilige Liturgie » van de Eucharistie, waardoor de «Kerk van God wordt gesticht en groeit», van de communio/théosis met de « Allerheiligste Drievuldigheid» (Panaghia Trias), die de orthodoxe gelovigen «deelgenoot maakt aan de goddelijke natuur» (2 P 1, 4), van de «Allerheiligste Moeder van God» (Panaghia Theotokos), van de verering van de heiligen, van het monnikendom enz. Voor de orthodoxe ecclesiologie dienen we ook te vermelden dat de «bijzondere» communio met de Kerken in het Oosten in UR stoelt op de erkenning van hun apostoliciteit, die men zou kunnen beschouwen in de zin van een kerkelijke evenwaardigheid, terwijl deze met de Kerken en geloofsgemeenschappen van de Hervorming omschreven wordt als afgeleid van de Roomse Kerk 9 . Actuele betekenis van het decreet vanuit orthodox oogpunt De belangrijkste vraag die vandaag gesteld wordt met betrekking tot iedere moderne receptie van het Concilie heeft uiteraard te maken met zijn actuele betekenis. Pater Yves Congar zei reeds in 1982 dat er heel wat conciliaire teksten zijn die «niet meer erg ter zake zijn», t.t.z. dat hij ze beschouwt als voorbijgestreefd. Wat blijft, zei hij, is Lumen Gentium , het decreet over de oecumene UR , ik citeer, dat een «een mooie tekst» is, Dei Verbum en gedeeltelijk Gaudium et Spes 10 . Ik ben geen expert van het Concilie zoals pater Congar. Maar wat UR betreft, wil ik vandaag als eenvoudige orthodoxe theoloog nederig meedelen, dat wanneer de orthodoxen vandaag een gelijkaardige tekst voorbereiden over de betrekkingen van de orthodoxe Kerk met de andere christenen om die voor te leggen aan het grote orthodoxe concilie, 9 Dit argument wordt gebruikt door pater Yves Congar om een theologie van de kerkelijke evenwaardigheid met de orthodoxe Kerk te verwoorden, weergegeven in de uitdrukking zuster-Kerken. Cf. Yves Congar, « Evaluation ecclésiologique des Eglises non-catholiques », in Unitatis redintegratio 1964-1974. The Impact of the Decree on Ecumenism , G. Békés and V. Vajta eds., coll. Studia Anselmiana 71, Ed. Anselmiana, Roma, 1977, p. 93. 10 Y. Congar, « De Pie IX à Jean XXIII », in Essais œcuméniques. Le mouvement, les hommes, les problèmes , Centurion, Paris, 1984, p. 34.