Overeen 2003 8

Uniek concert oosterse kerkmuziek in Den Bosch 5 Overeen, nr. 8, oktober 2003 Iconen laten ons op indringende wijze kennismaken met de oosterse spirituali- teit. Daarom besteedt Pokrof in bijna alle nummers aandacht aan de icoonschil- derkunst. Bij gelegenheid van het 50- jarige jubileum geeft de redactie een bijzondere serie icoonkaarten uit. De brochure ‘Omgekeerd perspectief’ begeleidt de kaarten. Drie Nederlandse icoonschilders verleen- den hun medewerking. Ze stelden iconen beschikbaar en vertelden over het schilde- ren van iconen. Het thema van de acht verschillende icoonkaarten is ‘genegen- heid’. Liefde en genegenheid tussen men- sen zijn immers drijfveren in het bestaan. In vreugde en verdriet is het goed om te ervaren dat anderen daar in willen delen. ‘Bij God is niets mislukt’ Icoonschilder Lidy Schuh, pastoraal werk- ster in Tilburg, liet Pokrof de door haar geschilderde icoon fotograferen waarop Jezus zijn arm om Menas heenslaat. ‘Veel mensen hebben behoefte aan een arm om hun schouder.’ De arm van Jezus is op deze icoon buitenproportioneel lang. ‘Dat is mooi symbolisch: als die arm zo lang is, kan Hij er bij mij ook bij.’ Het is een Koptische icoon, waarop de figuren niet de juiste proporties hebben. Lidy Schuh: ‘Wij zijn geneigd bij dat soort lijfjes te denken dat ze mislukt zijn, maar bij God is niets mislukt.’ Jezus houdt het evangelieboek vast en Menas een rol. Alsof hij een stukje van het evangelie heeft opgepakt en het verder heeft gedragen. Menas leefde in de derde eeuw. Na de dood van zijn ouders wilde hij monnik worden, maar door een list kwam hij te- recht in het leger. Toen er een christenver- volging dreigde, trok hij de woestijn in en werd kluizenaar. Om na vijf jaar terug te keren naar de samenleving. Toen hij tijdens de jaarlijkse ruiterspelen in de stad Cotyna- eum de arena van het amfitheater inliep en de woorden van Jesaja schreeuwde ‘Ik laat Mij zoeken door hen die niet naar Mij vragen, Ik laat Mij vinden door hen die Mij niet zoeken’ werd hij gevangen genomen, gemarteld en onthoofd. Voor Lidy Schuh gaat het verhaal van Menas over de spanning tussen contem- platie en actie, de spanning tussen een- voud en het maatschappelijk wapengeklet- ter. ‘Het is een uitdaging om niet in de woestijn te blijven,’ vertelt ze, ‘want er is werk aan de winkel. Ondertussen is de woestijn van wezenlijk belang.’ Omgekeerd Perspectief De titel van de brochure die de kaartenset begeleidt, ‘Omgekeerd Perspectief’, is ontleend aan het interview met zuster Delian de Brouwer (scmm). Zij vertelt over de theologische betekenis van de techniek van het omgekeerde perspectief, die de lijnen op een icoon naar voren laat lopen, naar de beschouwer, die zo wordt betrok- ken in de afbeelding. Het omgekeerde perspectief is het duide- lijks te zien op de icoon van schilder Geert Hüsstege van Jezus en de Geliefde Leer- ling. Om het effect te benadrukken, tekent Hüsstege de lijnen van de tafel waaraan ze zitten naar het midden van de icoon, zodat de beschouwer van de icoon mee aan tafel komt te zitten. Naast techniek is dit ook theologie. Zuster Delian: ‘Christenen moeten leven volgens het omgekeerde perspectief. De Bijbel staat er vol mee: heb uw vijanden lief, de armen zullen de rijkdom erven, de verdrieti- gen zullen vertroost worden. Alles wordt omgekeerd. En alles wat omgekeerd is, moet je proberen in je leven.’ Door iconen worden we uitgenodigd en uitgedaagd om te blijven groeien. Pokrof hoopt dat de icoonkaarten en de brochure daaraan bij mogen dragen. Daphne van Roosendaal De sets icoonkaarten kosten € 9,50 (Nederland) en € 10,25 (België). De brochure Omgekeerd Perspectief kost € 2,50 bij bestelling van een of meer kaartensets. NB exclusief verzendkos- ten kosten de kaartensets € 8,00. U kunt de icoonkaarten en Omgekeerd Perspectief bestellen via T 073 6136471 E secretariaat@oecumene.nl. Ook voor een gratis kennismakingsnummer van Pokrof. Zaterdag 4 oktober zal de Sint Cath- rienkerk aan de Kruisbroederhof in ’s- Hertogenbosch het brandpunt zijn van oosterse en orthodoxe kerkmuziek tijdens een voor Nederland uniek concert waarbij drie koren uit drie verschillende oosterse tradities zullen optreden. Het tijdschrift Pokrof biedt dit concert abonnees én niet-abon- nees aan om de 50ste jaargang te vieren. De drie koren zijn zonder uitzondering liturgische koren. Daardoor brengen zij niet alleen bijzondere liederen, maar brengen zij ook de sfeer van de liturgie tot leven. Het Mor Ephrem koor uit Enschede zingt gezangen uit de Syrisch- orthodoxe liturgie en Mesopotamische volksliederen op melodieën van het begin van onze jaartelling. Het Roe- meens-orthodoxe koor van seminaristen van het aartsbisdom van Cluj-Napoka (Transsylvanië) zingt liederen uit de Roemeens-orthodoxe traditie. Het Til- burgs Byzantijns Koor sluit de avond af met liederen uit de Slavisch Byzantijnse traditie. Door deze drie koren samen te brengen, ontrolt zich gedurende de avond de brede horizon van de oosterse kerken en hun rijke liturgische en spirituele tradi- ties. Het concert is een muzikale reis vanuit christelijk Mesopotamië, het oude bijbelse land ingeklemd tussen Eufraat en Tigris, via de bergen en vlakten van Roemenië naar de ‘oude’ Russische landen. Het concert is een van de onderdelen waarmee het tijdschrift Pokrof haar 50- jarig bestaan viert. Het concert is voor abonnees én niet-abonnees. Wie ver- jaart, trakteert! Daarom is de toegang tot het concert gratis. Na afloop van het concert vindt er een collecte plaats voor een door Pokrof geadopteerd project voor geestelijk gehandicapte weeskinde- ren in Kalmukië. Tip! Verzeker u van een plaats door u vooraf aan te melden en een plaats te reserve- ren. Het concert begint om 19:30 uur. Het is raadzaam iets eerder te komen, omdat de plaatsen vanaf 19:15 uur worden vergeven aan andere bezoekers. De toegang is gratis. Het concert vindt plaats in de Sint Cathrienkerk aan de Kruisbroederhof 4 in Den Bosch. Het concert duurt tot ongeveer 21:45 uur. Aanmelding en meer informatie: T 073 6136471, E secretariaat@oecumene.nl , I www.oecumene.nl De icoon van Jezus en Menas. Geschilderd door: L. Schuh. Fotografie: F. van den Brand. Unieke icoonkaartenset Pokrof