maart 2022 6 • Een belangrijke uitdaging voor alle kerken is die van de emigratie. De christenen leven hier te midden van een grote meerderheid van moslims, en voelen het vertrek van degenen die hun toekomst elders zoeken heel diep. De kerkelijke leiders klagen hier vaak over en zoeken steun en hulp buiten de regio; humanitaire maar ook politieke steun. Een duidelijk voorbeeld is Syrië. Het dictatoriale regime van Assad wordt overal heftig en terecht bekritiseerd. Toch steunen de leiders van de kerken in Syrië dit bewind. Ze zijn bang voor chaos, als dit regime zou bezwijken. Het voorbeeld van Irak na de val van Saddam Hussein spookt rond in hun hoofd. Religie en politiek De meerderheid van de christenen in Syrië behoort tot de Grieks-Orthodoxe kerk. Deze kerk voelt zich verwant met de Russisch-Orthodoxe kerk en Rusland positioneert zich graag als de verdediger van de christenen in Syrië. Dit geeft Rusland hier een voet aan de grond en Assad speelt dat spel graag mee. Politiek en godsdienst zijn hier nauw met elkaar verbonden, zoals ook in Rusland. Veel verklaringen van patriarchen en bisschoppen hier in de regio hebben een sterk politiek gekleurde inhoud. Het gevolg is dat de profetische stem van geëngageerde christenen die zich geroepen voelen om hier getuigen te zijn van het evangelie vaak niet gehoord wordt. Er is een radicale ommezwaai nodig. Dat betekent allereerst: ophouden met klagen en met het ventileren van pessimistische voorspellingen over de toekomst. Wie voortdurend bezig is zichzelf te verdedigen en zich overeind te houden is daardoor steeds op zichzelf betrokken en niet op de omgeving. De ommezwaai die nodig is richt de blik op de samenleving en beziet hoe daarin een positieve rol te spelen vanuit de eigen christelijke achtergrond over de grenzen tussen de kerken heen, zoals de christenen van het Nabije Oosten in het verleden zo vaak hebben gedaan. Kies voor het leven Om deze in onze dagen nieuwe weg in te slaan is een groep christenen aan het werk gegaan: elf specialisten, orthodox en katholiek, man en vrouw, Libanees, Jordaniër, Palestijn. In een waarlijk oecumenisch verband hebben ze een jaar lang gewerkt aan de redactie van een manifest met de Engelse titel “We choose abundant life”.1 Die titel kozen ze op basis van een tekst uit het boek Deuteronomium (30,19) waar Mozes tot het volk zegt: “U staat voor de keuze tussen leven en dood, tussen zegen en vloek. Kies voor het leven, voor uw eigen toekomst en die van uw nakomelingen”. Ter voorbereiding op het schrijven van hun tekst hebben ze vele honderden personen, uit alle kerken en van alle leeftijden, geconsulteerd. Ze werden ook gesteund door werkgroepen, waaronder een van moslims en een andere van joden. Toekomst In drie hoofdstukken formuleren ze hun visie op de toekomst: 1) Christenen moeten het risico van een nieuwe keuze aandurven: volledig aanwezig zijn in de samenleving en daar ter plekke getuigen zijn van het evangelie. Dit vraagt om openheid en dialoog, vooral met moslims en joden. 2) Christenen moeten zichzelf weer zien als “volk van God”, los van hiërarchische structuren, die eerder belemmerend en scheidend werken, en met een actieve deelname van alle christenen, man en vrouw, jong en oud, leek en religieus. Dit doet sterk denken aan het project van paus Franciscus rond synodaliteit, van groot belang hier, waar de Oosterse kerken tot op vandaag vaak heel klerikaal zijn! 3) Christenen moeten een theologie ontwikkelen die uitgaat van de context waarin de kerken in onze regio vandaag leven een theologie en verkondiging met een nieuwe taal die ieder gewoon mens aanspreekt. Het gaat hier om een kleine groep mensen, die hard gewerkt heeft en dat nog steeds doet. Ze hebben veel bijval gevonden en gaan door het denken te stimuleren en nieuwe, concrete voorstellen uit te werken. Er groeit een beweging die langzaam uitdijt en die niet angstig kijkt naar het kleiner wordende aantal christenen dat in het Nabije Oosten blijft leven. Ze mikken op een gezamenlijke actie van alle christenen over de grenzen van kerken heen, over de verschillen tussen de met Rome verbonden kerken en de orthodoxe kerken heen. Ze ontkennen de verschillen niet, maar leggen de nadruk op wat ze als christenen in deze regio met elkaar gemeen hebben. Het is een klein begonnen initiatief van samenwerking, dat hoop geeft voor de toekomst van christenen en het christendom hier in het Nabije Oosten. £ Thom Sicking SJ is een Nederlandse jezuïet die sinds 1965 in Libanon woont. Hij doceert godsdienstsociologie aan de Université Saint-Joseph van Beiroet. door Thom Sicking s.j. De uitdagingen voor de kerken van het Nabije Oosten Ondanks de verschillen of zelfs de scheidslijnen tussen de kerken van het Nabije Oosten, zijn ze vandaag allemaal geconfronteerd met dezelfde uitdagingen. Zowel Syrië als Irak zijn vandaag verscheurde landen met veel interne en externe emigratie. Libanon heeft zich daarbij gevoegd met een enorme politieke en economische crisis die veel armoede en ellende veroorzaakt. 1 Website : https://wechooseabundantlife.com/
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=