maart 2022 3 • Met de term Oosterse Katholieke Kerken of Oriëntaalse Katholieke Kerken, ook wel genoemd Katholieke Kerken van de Oosterse ritus worden 23 autonome (sui iuris) particuliere kerken in de Katholieke Kerk bedoeld, die in volledige gemeenschap zijn met de paus in Rome. Hoewel ze theologisch, liturgisch en historisch verschillen van de Latijnse Rooms-katholieke Kerk, zijn ze daarmee en met elkaar in volledige gemeenschap. Aantallen In totaal tellen deze 23 kerken ongeveer 18 miljoen Oosterse Katholieken. Dat is ca.1,4% van de ruim1,3 miljard katholieken. Het aantal gelovigen per kerk loopt erg uiteen. De Oekraïense Grieks-katholieke Kerk in Oekraíne, de Syro-malabaarse Katholieke Kerk in India en de Maronieten in Libanon zijn met 3,5 tot 4,5 miljoen leden verreweg het grootste. De Melkitische Grieks-katholieke Kerk in Libanon, Syrië en Irak is met 1,5 miljoen gelovigen de grootste Oosterse Katholieke Kerk in het Midden-Oosten. De grootte van de andere Oosterse Katholieke Kerken varieert van enkele duizenden leden, zoals de Albanese Grieks-katholieke Kerk tot ca. 750.000 leden van de Armeens-Katholieke Kerk. Uniatisme De Oosterse Kerken zijn voortge-komen uit het Romeinse streven naar hereniging van de Kerk van Oost en West (uniatisme). De Maronieten herstelden de eenheid met Rome in de 12e eeuw. Het ontstaan van de andere Oosterse Katholieke Kerken gaat terug op herenigingspogingen vanaf de 16e eeuw. Dit herenigingsstreven werd door de Orthodoxe en Oriëntaalse Kerken scherp afgewezen en gezien als een aanval op of ondermijning van hun kerk. In de oecumenische dialoog tussen katholieken en orthodoxen is het probleem van het uniatisme goed besproken. In de Verklaring van Balamand (1993) staat dat het uniatisme vandaag geen methode kan zijn voor het herstel van de eenheid van de Kerk, maar ook dat deze Oosterse Katholieke Kerken die een lange geschiedenis hebben doorgemaakt, bestaansrecht hebben. Betekenis Het belang van de Oosterse Katholieke Kerken wordt niet bepaald door het aantal leden. Zij representeren binnen de Catholica de grote rijkdom aan liturgische tradities, theologische scholen, gebruiken en regelingen. De autonomie van deze kerken is geregeld in de Codex voor de Oosterse Katholieke Kerken uit 1990. Idealiter kan het bestaan van de Oosterse Katholieke Kerken binnen de Catholica gezien worden als een uitdrukking van eenheid in verscheidenheid. Maar dat wordt pas ten volle waar als ook de gemeenschap tussen de Rooms-Katholieke Kerk en de Oosterse Kerken (Orthodox en Oriëntaals) weer wordt hersteld. £ Lees tip: Aidan Nichols o.p., Rome and the Eastern Churches. A study in Schism, revised edition, Ignatius press, San Francisco 2010, paper back, 407 pag. door Geert van Dartel Oosterse Katholieke Kerken Binnenplaats van de Chaldeeuws-katholieke kathedraal in Aleppo (Syrië)
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=