maart 2022 4 • natuur van Christus. Het is onmogelijk de godsdienstige disputen los te zien van politieke interesses. Op het Concilie van Chalcedon viel de kerk uiteen in de Chalcedonianen (Katholiek en later ook Byzantijns en de uit Rome ontstane Protestantse kerken) en niet-Chalcedoniaanse kerken die we vandaag als oriëntaals-orthodox bestempelen. Hiertoe behoren de Koptisch Orthodoxe Kerk waartoe 90% van alle christenen in Egypte behoren, de Syrisch Orthodoxe, Armeens Orthodoxe en Ethiopisch Orthodoxe Kerken. Alle vertegenwoordigers op het Concilie van Chalcedon beleden dat Christus zowel een menselijke als een Goddelijke natuur had, maar de Chalcedonianen spraken over twee naturen die niet van elkaar gescheiden konden worden, terwijl de niet-Chalcedonianen de Chalcedonianen beschuldigden Christus in twee naturen te verdelen. Zij belijden één vleesgeworden Woord van God. De disputen tussen de Chalcedonianen en niet-Chalcedonianen hebben voor eeuwenlange verdeeldheid gezorgd. Pas in de afgelopen decennia wordt erkend dat de verschillen buitengewoon klein zijn. Ook wordt erkend dat de verschillen werden aangewakkerd door pogingen macht en invloed te verwerven. Maar verschillen die zo lang gevoeld zijn, zijn niet zomaar uit te wissen. De Koptisch-Katholieke Kerk in Egypte is een van de met Rome geünieerde Oosterse kerken. Zij hebben de orthodoxe liturgie behouden. Priesters mogen net als in de Koptisch-Orthodoxe Kerk gehuwd zijn maar de kerk accepteert de Paus van Rome als hoofd van de kerk. Aan het hoofd van de Koptisch-Katholieke Kerk staat een patriarch die tevens het hoofd is van de Assemblee van de Katholieke Hiërarchie in Egypte waarin ook de leiders van andere Egyptisch Katholieke kerken zitting hebben. De Koptisch-Katholieke Kerk is de grootste van de Katholieke kerken in Egypte maar klein in vergelijking met de Koptisch-Orthodoxe Kerk of de Islam in Egypte maar wel met een invloed die ver buiten haar omvang reikt. Egypte telt ongeveer 6% christenen en met een bevolking van 103 miljoen betekent dit de grootste christelijke bevolking in de Arabische wereld. Het percentage van 6% is omstreden. Veel christenen in Egypte geloven dat zij een groter percentage van de bevolking uitmaken maar hebben daarvoor nooit verifieerbare data geleverd waardoor 6% een redelijke schatting is. Ontstaan Koptisch is een verbastering van het Griekse woord Aegyptos dat door de Arabieren Qibt is geworden waar de naam Kopt van komt. Koptisch betekent dus Egyptisch. De Koptisch-Katholieke Kerk is een echte inheemse kerk die ongeveer 250.000 leden telt. De Koptisch-Katholieke Kerk leeft in nauwe verwantschap met de Rooms-Katholieke Kerk, meest bestaande uit niet-Egyptenaren, en kleine katholieke immigranten kerken zoals Maronieten, Grieks-Katholieken, Armeens-Katholieken, Syrisch-Katholieken en Chaldeeërs. Die tellen samen ongeveer 12.000 leden. De geschiedenis van de Koptisch-Katholieke Kerk kan niet los gezien worden van de christologische disputen uit de eerste eeuwen van het christendom. De christelijke kerk was éénsgezind in het Concilie van Nicea (325 AD) maar in volgende concilies groeide de kerk uiteen in disputen over de Klein en invloedrijk Koptisch-Katholieke Kerk in Egypte Komst van Islam De Koptisch-Orthodoxe Kerk is tot aan de komst van de Islam door de heersende Byzantijnse kerk achtergesteld en vervolgd. De Kopten wisten niets van de overtuigingen van de Arabische veroveraars van Egypte in de 7e eeuw en zagen deze nieuwkomers als een groep met Ariaanse kenmerken waar de Kopten fel tegen waren gekant. Zouden zij meer bij de verdediging van Egypte betrokken zijn geweest als zij niet vervolgd waren geweest? Dit zullen we nooit weten maar is heel goed mogelijk. Door de verovering van Egypte werd de Islamitische verovering van Noord-Afrika mogelijk en kregen Moslims een rijk land in handen dat eeuwenlang de graanschuur van het Romeinse Rijk was geweest waardoor zij hun rijk verder konden uitbreiden. Het ontstaan van de Islam heeft direct met de christologische debatten uit de voorgaande eeuwen te maken. De overtuigingen van Arius (256-336) over de natuur van Christus werd op het Concilie van Nicea verworpen maar zijn geloof dat God de Vader boven Christus stond bleef voortleven, o.a. in de Islam. Een belangrijke tekst uit de eerste eeuwen na de Arabische verovering is de Geschiedenis van de Patriarchen van Alexandrië. Deze laat zien dat de eerste verhoudingen tussen Kopten en moslims goed waren. Immers de door de Byzantijnen verbannen patriarch Benjamin mocht weer naar Alexandrië terugkeren en vele Byzantijnse kerken werden aan de Kopten gegeven. De Koptische patriarchen werden door de Arabieren erkend als spiritueel hoogstaande mensen. Maar in de decennia die volgden namen de beperkingen toe. In het begin van de 8e eeuw worden de belastingen voor Kopten steeds ondraaglijker en ontstaan Koptische opstanden die hard worden neergeslagen. Katholieke Europeanen Met de Kruisvaarders komen de Kopten voor het eerst in aanraking met katholieke Europeanen die in 1219 tijdens de vijfde Kruisvaart de Egyptische havenstad Damietta innamen. door Kees Hulsman Koptisch-katholieke patriarch Ibrahim Isaac Sidrak
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=