Overeen 2020-45

september 2020 5 • Het coronavirus trekt een zware wissel op heel onze samenleving. Toch is dit niet voor iedereen gelijk. Degenen die altijd al het zwaarste leven hebben, lijden ook nu het meest. Maria, een Afrikaanse vrouw van rond de zestig Vanuit mijn betrokkenheid bij de Gemeenschap van Sant’Egidio werd ik anderhalf jaar geleden door de bisschop van Haarlem-Amsterdam aangesteld in de nieuwe functie van Stadsdiaken van Amsterdam. In mijn opdracht om de Amsterdamse kerk een diaconaler gezicht te geven was vanaf het begin helder dat de on- gedocumenteerden hierin een plek moesten hebben. Natuurlijk hoef ik het wiel niet uit te vinden, en ben ik meteen op zoek gegaan naar partners binnen en buiten de (katholieke) kerk. Zo ben ik een jaar lang vrijwilliger ge- worden bij het inloopspreekuur van Stap Verder in Amsterdam-Zuidoost. Daar ontmoette ik Maria, die al vele jaren in Nederland is, en ondanks hard werken en vele gezondheids- problemen nooit een verblijfsver- gunning heeft gekregen. Omwille van haar kwetsbaarheid had zij een plek in een opvanghuis tot zij daar weer vandaan moest omdat dit een nieuwe bestemming kreeg. Zij kwam met alle dak- en thuislozen terecht in de nachtopvang die op dat moment vanwege corona werd opengesteld. Door haar ernstige suikerziekte mist zij inmiddels al de helft van haar te- nen en de vrees bestaat dat het pro- ces van afsterven en amputatie ver- der gaat. Haar insuline mocht bij de nachtopvang niet in de koelkast: die moest ze maar in haar tas bewaren. Overdag moet iedereen daar weg. Ze kwam drie kwartier naar ons lopen! Als ongedocumenteerde mag zij zelf niet werken en kan zij zich ook niet verzekeren. Op haar nieuwe plek krijgt zij geen leefgeld en dus kan zij het openbaar vervoer niet betalen, en zwartrijden kan consequenties heb- ben voor haar verblijfsvergunning. Hoe haar toekomst er uitziet is heel onzeker. Maria is een van de velen die ook voor de katholieke kerk in Amster- dam een inspiratie vormen om te streven naar een veilig huis voor on- gedocumenteerden waarvandaan zij met begeleiding aan een perspectief kan gaan werken. Enkele andere voorbeelden De gemeente Amsterdam voelt zich wel verantwoordelijk voor al haar in- gezetenen, met en zonder papieren, maar mag wettelijk alleen mensen met papieren laten profiteren van alle voorzieningen. In coronatijd werd dit onderscheid nog schrijnender. Waar 3000 mensen de weg vonden naar de Voedselbank, konden minimaal 8000 anderen nergens terecht. Samen zochten we een oplossing om hun toch minimaal voedselhulp te geven, en zo hopelijk ook andere problemen en risico’s voor henzelf en heel de sa- menleving op het spoor te komen. Ook vele medegelovigen in de mi- grantenparochies hebben niet de juiste papieren. Buiten coronatijd werken zij keihard in de schoonmaak en horeca, en dragen zo bij aan onze samenleving. Ze vormen een leven- dig en jong deel van onze kerk. Zij blijven altijd onder de radar. Ze vra- gen nooit om hulp, klagen niet, maar helpen elkaar en anderen. Corona maakt zichtbaar hoe kwetsbaar zij zijn. Enkele van deze gemeenschap- pen moesten we helpen overleven, omdat bijna alle parochianen hun inkomen kwijtraakten, hun (onder) huur en de zorg voor hun kinderen niet meer konden betalen. Gelukkig vonden we enkele fondsen bereid om hen te helpen overleven. De zorg voor vluchtelingen waarin de gezamenlijke kerken participe- ren, gaat niet alleen over internatio- nale verdragen, maar speelt zich af in ons dagelijks leven in Amsterdam en in Nederland. Om deze reden heb ik met Pasen een oproep gedaan om in coronatijd papieren te geven aan ongedocumenteerden. Het is voor ie- dereen goed als zij toegang hebben tot medische voorzieningen. En met alle grenzen dicht leek mij dit de per- fecte gelegenheid om dit nu te rege- len voor al die mensen die wij meest- al niet zien, maar die er wel (voor onze samenleving!) zijn. Ik ben geen politicus en heb niet de pretentie te weten of een generaal pardon of een andere regeling het beste antwoord is. Het voorbeeld van Jezus leert mij wel om niet weg te kijken als iemand zonder de juiste papieren op mijn weg komt, maar hierin een waardevol medemens te herkennen. Het thema van deze Willibrordzon- dag is ‘Samen de Heer tegemoet’. Mijn bede is dat wij als kerken dit in solidariteit met de meest kwetsbaren doen, onder wie zeker de ongedocu- menteerden. £ Colm Dekker, Gemeenschap van Sant’Egidio, Stadsdiaken van Amster- dam Hulp aan ongedocumenteerden in coronatijd door Diaken Colm Dekker