Overeen 2019-42

Liturgie als verheerlijking van God door Evert de Jong 4 • april 2019 Van oudsher is de viering van de liturgie van de kerk de bedding waarin de verheerlijking van God op de meest geëigende wijze plaats heeft. Dit geldt zowel voor haar verschijningsvorm in de verschillende Westerse ritus- sen, waaronder de Romeinse ritus, als in de ritussen van het Oosten. Te midden van de vele uiteenlopen- de liturgische vieringen, zoals die van de sacramenten, de zegeningen, de woord- en gebedsdiensten – is het vieren van de eucharistie het centrale middelpunt. Zij wordt terecht in de oosterse ritussen zon- der meer aangeduid als ‘de liturgie’. De lofprijzing van God in de eucha- ristieviering blijft doorklinken in het over de dag verdeeld bidden van het getijdengebed van de kerk. Deze voortgezette lofprijzing heeft in de volksvroomheid vorm gekregen in het driemaal daags bidden van de Engel des Heren of, in de paastijd, het Koningin des hemels. Dag des Heren Het vieren van de maaltijd des Heren op de eerste dag van de week als het wekelijkse paasfeest was zo kenmerkend voor de christenen, dat de zondag, de dag van de zon, in het Latijn en de aan haar verwante talen aangeduid wordt als ‘de dag des Heren’. Door op deze dag de eucha- ristie te vieren erkennen wij Jezus als de Heer, die in heerlijkheid uit de dood is opgestaan. In elke eucharis- tieviering bewijst God zijn dienst aan ons in de gave van zijn woord en in het sacrament van de eenheid, de eucharistische communie; wij van onze kant betonen onze dienst aan Hem in het gebed, met name in het eucharistisch gebed. Voor de eucharistische viering sa- mengeroepen bekennen wij ons aan het begin tot God. Wij maken het kruisteken en ontvangen zijn gena- deverkondiging. Op feest- en zonda- gen wordt – behalve in de advent en de veertigdagentijd – het openingsri- tueel besloten met de lofzang ‘Eer aan God in den hoge’, waarin wij zeggen: ‘Wij verheerlijken U en zeg- gen U dank voor uw grote heerlijk- heid’. Ofschoon de viering van de maaltijd des Heren twee onderscheiden onderdelen kent: de lezing van Gods woord, zoals neergelegd in het Oude en Nieuwe Testament, en het zeggen van de lofprijzende dankzegging over het brood en de beker met wijn, is zij toch één daad van ere- dienst. Want door het laten klinken van Gods geïnspireerde woord in het lezen uit de heilige Schrift – tijdens de liturgie van het woord – uiten wij onze erkenning en waardering voor dat woord ten leven en daardoor verheerlijken wij God. Voorbede Bemoedigd door Gods woord bid- den wij voor de noden van kerk en wereld en bieden wij tevens onze levensinzet aan om – krachtens ons doopsel – naar het voorbeeld van Jezus Christus als een waarachtig christen te leven. Deze inzet voor een positief leven hier op aarde wordt tot expressie gebracht in onze gaven die wij – meestal in de vorm van het deelnemen aan de collecte – aandragen, zodat deze samen met het brood en de wijn aan God aange- boden worden. In het eucharistisch gebed doen wij recht aan God door – al dankzeg- gend en lofprijzend – God de Vader te verheerlijken om zijn grote da- den: de schepping van het heelal en de zending van zijn Zoon Jezus Christus om ons met God te verzoe- nen: wij verkondigen Jezus’ dood en verrijzenis totdat Hij (weder)komt. Tevens doen wij een beroep op Gods getrouwheid aan zijn volk en vragen Hem ook nu weer zijn Geest te zen- den over het brood en de beker met wijn om Lichaam en Bloed te wor- den van Jezus Christus. Tegelijkertijd bidden wij om de bij- stand van de heilige Geest voor zijn geloofsgemeenschap, de kerk, om in eenheid Christus’ zendingswerk hier op aarde voort te zetten. Ook wordt niet vergeten te bidden voor het wel bevinden van haar levende en over- leden ledematen. De doxologie besluit dit gebed. Daarin belijden wij dat door de bemiddeling van Jezus, zijn Zoon – onder ons aanwezig – in eenheid met de Geest die van Vader en Zoon is uitgegaan, Gods naam geprezen zal zijn. £ Drs. Evert P. de Jong is oud-secretaris van de Nationale Raad voor Liturgie. s Eucharistieviering (foto: Wim Koopman)