Overeen 2007 18

“In 1997 werd ik benoemd tot medewerker voor pastoraat bij het toenmalige Diocesaan Pastoraal Centrum van het bisdom Rotterdam en tevens tot functionaris voor kerk en oecumene van het bisdom. Een van de functies die ik sindsdien vervuld heb namens het bisdom Rotterdam, is het lidmaatschap van het Hoofdbestuur van wat toen nog de Sint Willibrord Vereniging heette. In een kleine tien jaar is er, achteraf, met enige afstand, bezien, veel van betekenis gebeurd. In 1998 heb ik deelgenomen aan de feestelijke viering van het vijftig jarig bestaan van de Vereniging. Met name herin- ner ik me kardinaal Willebrands, die een indrukwekkende overweging hield. Die vijftig jaar zijn trouwens boeiend tot in detail beschreven in het boek van dr. Jan Jacobs ‘Nieu- we visies op en oud visioen’. Enkele jaren daarna heeft de Vereni- ging samen met het bisdom Rotter- dam de inleidingen uitgegeven van tien jaar Studium Oecumenicum, de jaarlijkse oecumenische studiedag voor pastores van diverse denominaties in Zuid Holland. Ook de fusie met Aktie en Ontmoeting Oosterse Kerken tot de Katholieke Vereni- ging voor Oecumene is een belangrijke gebeurtenis geweest; de studie en de bevordering van de eenheid met het oosterse en het westerse christendom zijn hierdoor in één instelling gebracht. Binnen de schaalverkleining en krimp, waaraan de Katholieke Kerk in Nederland onderhe- vig is, ben ik getroffen door het duurzaam elan in de Vereniging. Soms vraagt de tijd de geestkracht om het uit te houden; de moed om voort te gaan en in de oogst te blijven geloven.” Je raakt verknocht aan elkaar “Persoonlijk bewaar ik bijzonder goede herinneringen aan de bezoeken die secre- taris drs. Geert van Dartel in het kader van het inventarisatieproject ‘oecumenische vorming’ heeft afgelegd bij de dekens van het bisdom Rotterdam, waarbij ik hem heb vergezeld. Een van de dekens karak- teriseerde bij die gelegenheid het onder- werp oecumene als ‘de belangrijkste van de bijzaken’. Hiermee wilde hij zeggen, dat oecumene zelden een agendapunt was bij de vele vergaderingen binnen het dekenaat, maar dat dit absoluut niet inhield dat het onderwerp niet belangrijk was! Het bisdom Rotterdam verenigt de ruim 15 procent rooms-katholieken, die in de provincie Zuid-Holland woonachtig zijn. Het merendeel van de niet-katholieke christenen behoort tot de sinds mei 2004 gefuseerde Protestantse Kerk in Neder- land. De voormalige Nederlandse Her- vormde Kerk had in Zuid-Holland haar (in aantal leden) grootste provincie. De katholieken vormen dus getalsmatig een duidelijke minderheid in dit deel van de Randstad. Interkerkelijke samenwerking is dus geboden! En die samenwerking krijgt op allerlei plaatsen en bij velerlei gelegenheden ook vorm. Enkele katholieke geloofsgemeen- schappen delen al decennialang het kerkgebouw met protestanten. Wanneer je elkaar zó lang kent, dan raak je verk- nocht aan elkaar. Heel wat van de bijna 300 lokale raden van kerken in ons land bevinden zich in het Rotterdamse bisdom. Samenspraak en samenwerking bijvoor- beeld op het gebied van vorming en toerusting, en ook op het vlak van diaco- nie en publiek optreden is gemeengoed geworden. Bij dit laatste kan gedacht worden aan de voedselbanken en de Wet op de maatschappelijke ondersteuning (WMO). De hoopvolle schets met de titel ‘De toekomst van de lokale oecumene’ door ds. Ineke Bakker, algemeen secreta- Overeen, nr. 18, april 2007 4 ‘De belangrijkste van de bijzaken’ Frans Geraedts (Eindhoven 1944) heeft onlangs afscheid genomen als lid van het hoofdbestuur van de Katholieke Vereniging voor Oecumene Athanasius en Willi- brord. Hij vertegenwoordigde daarin het bisdom Rotterdam. Bij gelegenheid van zijn vertrek hadden we een gesprek met hem. ris van de Raad van Kerken in Nederland, voor de Vereniging van Pastoraal Werken- den van het bisdom Rotterdam in Rijswijk op 31 oktober van het afgelopen jaar, werd door de aanwezigen van harte herkend en gedeeld. Oecumene is niet meer weg te denken. Er is veel bereikt vanaf het midden van de vorige eeuw. Het gaat erom het goede daarvan structureel te verankeren.” Vorming “Het bisdom Rotterdam biedt aan beginnende pastores in de eerste jaren na hun benoeming vijf twee- daagse bijeenkomsten aan ter ondersteuning van hun pastorale praktijk. Eén daarvan is gewijd aan de praktijk van de oecumene. De eigen werkzaamheden van de deelnemers op dit terrein is het uitgangspunt bij deze voortgezette pastorale vorming. Dit biedt gele- genheid om enerzijds dichtbij de ervaringen van de deelnemers te blijven en anderzijds de belangrijk- ste onderwerpen uit de praktijk van de oecumene in bespreking te brengen. “Een van de laatste projecten waaraan ik heb gewerkt, is de module oecumene voor de pastora- le school van het bisdom. De pas- torale school verzorgt de toerusting van kerkelijke vrijwilligers voor de taken die zij in hun parochies ver- vullen. Twee jaar geleden is gestart met leerroutes, bestaande uit modules, eenhe- den van maximaal vijf bijeenkomsten. Het is dus een taakgerichte cursus, die zowel inspiratie als informatie biedt. De cursus, die de Vereniging aanbiedt, gegeven door drs. Ward Kint, en het recente boek van dr. Leo Koffeman over de oecumenische beweging zijn me hierbij van dienst ge- weest.” Doorbraak-momenten “Met de titel van het boek van Jacobs ‘Nieuwe visies op een oud visioen’ met het ‘portret van de Sint Willibrord vereni- ging 1948-1998’ in het hoofd, is mijn indruk momenteel, dat er grote behoefte is aan een nieuwe visie op het oude visioen van de eenheid van de kerken. Over echt nieuwe perspectief-biedende impulsen, eye-openers die breed inspire- ren, hoor je niet in de huidige tijd. In het verleden heeft de oecumene sterke impul- sen ontvangen en ook haar brede draag- vlak verworven dank zij wat ik doorbraak- momenten noem. Misschien is zo’n moment opnieuw in aantocht. Ik hoop er op, eerlijk gezegd. En soms denk ik, dat we het komende decennium op het gebied van de eenwording van de kerken nog werkelijk iets baanbrekends zullen meemaken”.