Overeen 2007 18

waardevolle gave van de waarneming van kinderen – hun natuurlijke creatieve den- ken, vrijheid en verlangen om te scheppen. Deze natuurlijke vrijheid van de verbeelding van kinderen wordt door Girvel heel be- hoedzaam gericht op de wereld van de icoon. Hij introduceert zijn leerlingen in de wereld van de oude iconen en tegelijkertijd leert hij hen hun theologische taal te ver- staan, – de canon van de iconen. Girvels’ studenten leren een nieuwe afbeelding te baseren op een oude, zonder de band met de canon van de iconen te verbreken, door 1 Overeen, nr. 18, april 2007 Svyatogorie, de orthodoxe iconenschilder- school voor kinderen in de kathedraal in St. Petersburg, is erg bekend, aldus Vasina. Rostislav Martinovich Girvel is schilder van vele iconen en kerkschilderingen in St. Petersburg en omgeving, Minsk, Vilnius, New York, Berlijn en Jeruzalem. Na jaren- lange ervaring als docent heeft hij zijn eigen methode ontwikkeld om kinderen de technieken van het iconenschilderen bij te brengen. Hoewel ‘techniek’ waarschijnlijk niet het meest geschikte woord is om uit te leggen wat men kan verwachten van het werken met kinderen van zo jonge leeftijd, vier en vijf jaar. Maar Girvel vindt deze leeftijd het meest geschikt om het leerpro- ces in gang te zetten, aldus Marina Vasina. “Hij gelooft dat het na die leeftijd te laat is en dat er iets zal ontbreken wanneer dat iets niet op het juiste moment wordt gevat en gebruikt. Kinderen bezitten een speciale ‘kneedbaarheid’ van de ziel, die alleen typisch voor hén is, een onzichtbare ‘lens’ van een innerlijke visie. Deze geeft een onverdeelde zuiverheid van waarnemen, die transparant blijft en allernauwkeurigst de stralen van de waarheid weerspiegelt. Girvel ziet deze vruchtbare ‘substantie’ als de meest waardevolle component om zijn leerdoelen te bereiken.” Hoe leert Girvel de kinderen iconen schil- deren? “Het bijzondere van Girvels pedagogische methode ligt in het feit dat de creatieve ervaring van kinderen en de creatieve ervaring van de orthodoxe icoon in de praktijk met elkaar gecombineerd worden op een uitdagende en krachtige manier, en dit misschien wel voor de eerste keer bij deze jonge kinderen. Deze methode mag gezien worden als een vorm van catechese aan de hand van iconen. Bij catechese wordt gebruik gemaakt van de meest deze op een creatieve wijze opnieuw te presenteren. De kinderen werken met enthousiasme in deze school aan slechts één icoon, meest- al de beeltenis van een heilige. Ze weten al dat in de kleuren van de icoon het licht geschilderd wordt, en dat dat licht van de hemel komt, van de eeuwigheid. Deze kleine ervaring van eeuwigheid, hoe vreemd het ook mag zijn, wordt bij kinde- ren het gemakkelijkste bereikt. Kinderen staan open naar de eeuwigheid.” Is het schilderen van iconen een vorm van gebed? “Gebed gaat vooraf aan het schilderen van iconen. Gebed wordt door de Heilige Geest opgewekt in het hart van de mens en de icoon is het handgemaakte beeld van dit gebed. De icoon komt uit het gebed en vormt tegelijk het begin van het gebed. Daarom begint iedere les ook met gebed.” Het samengaan van creativiteit en gebed groeit spontaan en geleidelijk. De ontvan- kelijkheid van de kinderen wordt niet door Girvel zelf bewerkt, maar door het binnen- treden in de wereld van de icoon. Het grootste voordeel van de studie vind ik dat de leerlingen door al heel jong heiligen te schilderen, inzicht krijgen in de menselij- ke persoon, gebaseerd op het Evangelie. Het is van groot belang te beseffen dat de icoon het resultaat is van de vernieuwing van geheel het menselijke wezen, de openbaring van de christelijke dimensie van de menselijke persoon. Leo van Leijsen en Hanneke Arts-Honselaar Meer informatie over de Zondag voor de Oosterse Kerken op www.oecumene.nl katholieke vereniging voor oecumene athanasius en willibrord In de richting van de icoon Marina Vasina is wetenschappelijk directeur van het Onderzoeksinstituut voor Orthodoxe Iconologie in St. Petersburg, en oud-leerling van icoonschilder Rostislav Martinovich Girvel. Zij houdt zich in haar huidige werkzaamheden bezig met theore- tische vragen over de theologische principes achter iconen. Zij vertelt graag over de Svyatogorie, de iconenschilderschool voor kinderen in St. Petersburg van Girvel. ‘Uiteindelijk bewegen we ons in dezelfde richting – die van de icoon’ aldus Vasina. Z O N D A G V O O R D E O O S T E R S E K E R K E N 2 0 0 7 Kinderen geven kleur aan geloven De Orthodoxe Kerk van Rusland en haar toekomst De Vereniging geeft voor de Zondag voor de Oosterse Kerken (6 mei) een set van 6 kaarten uit met afbeeldingen van in Rusland geliefde heiligen en kleurrijke sprookjes. De kaarten zijn ontleend aan iconen en schilderingen van sprookjes geschilderd door kinderen (van 4 tot boven de 10 jaar) uit de icoonschilderschool voor kinderen in St- Petersburg (Rusland). Bij de kaarten is een boekje verkrijgbaar met informatie bij de afbeeldingen op de kaarten. De kaarten kosten per set € 7,50 (incl. verzendkosten). Het boekje kost € 2,50 (incl. verzendkosten). De kaarten kunnen worden besteld bij het secretariaat van de Vereniging. Voor de verzending is het belangrijk dat uw adres goed wordt doorgegeven! De kaarten worden u toegestuurd na ontvangst van uw betaling op rekening 801919.