Pokrof 18 In het huidige bisdom werken ongeveer 40 priesters en diakens. Nog nooit waren het er zoveel, zelfs in de zgn. “Gouden Eeuw”(in Alaska midden 19e eeuw) waren er minder priesters werkzaam in Alaska, terwijl het aantal kerkgebouwen in 1867, het jaar van de Cessie, nog geen dozijn telde. Vandaag kunnen priesters nog steeds niet alle parochies bedienen gezien de enorme grootte van het schiereiland. Deze afstanden werden vroeger in barre winterse omstandigheden afgelegd met een hondenslee of ‘s zomers met een boot of zelfs een kajak. Afgelegen dorpen werden toen maar één keer per jaar bezocht door een priester. Sinds de Russische annexatie 280 jaar geleden functioneren er daarom nog steeds orthodoxe lekendiensten. Voor de eucharistie zijn de dorpen afhankelijk van rondreizende priesters, steeds meer zelf van inheemse afkomst. Op het eiland Kodiak is het theologische seminarie gevestigd en de zetel van het orthodoxe bisdom ‘Sitka en Alaska’ bevindt zich in Anchorage, de grootste stad van de staat. Orthodoxe dorpjes en kerkjes VerspreidoverhetweidseAlaskastaanvandaag 91 orthodoxe kerken en kapelletjes, veelal van hout, soms bont geverfd, vaak fraai gelegen op een heuvel aan de kust, langs een rivieroever, of op een van de vele eilandjes. Continumoeten de gebouwen onderhouden worden vanwege het gure klimaat. Van de totaal 730.000 Alaskanen wonen de meesten in steden, maar in veel dorpjes hebben de orthodoxe gemeenschappen nog de overhand. Het betreft dan dorpen bestaande uit inheemse bewoners enwat verre nazaten van relaties tussen inheemsen en Russen, creolen genoemd. Vallen en opstaan De totstandkoming van de inheemse orthodoxe kerk in Alaska ging, zoals gezegd, gepaard met vallen en opstaan. Zo gaven in de 19e eeuw meerdere dorpen hun religie op om na een korte ‘orthodoxe periode’ toch weer terug te keren tot het sjamanisme. Anderzijds was bijvoorbeeld de felle weerstand van de Tlingit-populaties in Zuidoost-Alaska tegen het orthodoxe geloof berucht. Toch vond daar op het einde van de 19e eeuw, dus 20 jaar na de Cession, alsnog een grote switch plaats. Grote groepen traditionele Tlingit stapten toen niet over naar de Amerikaanse nieuwkomer het presbyteriaanse geloof dat financieel gesteund werd door civiele en militaire Amerikaanse autoriteiten, maar naar de armlastige Orthodoxe Kerk. Volgens antropoloog Sergei Kan zou de reden vooral liggen in het respect dat orthodoxe priesters betoonden voor de Tlingit-cultuur: de eerbied voor het gebruik van de inheemse taal op school en in de liturgie naast het respect voor de begrafenisrituelen. Inheemse en orthodoxe opvattingen over het leven na dit leven worden door de priesters als aanvullend gezien. Vaak vormde het orthodoxe en het traditionele pre-christelijke geloof een curieuze mix. Met name vrouwen ontwikkelden op creatieve wijze pre-christelijke en christelijke vormen van geloof, met een Russisch woord ‘dvoeverie’ (tweeledig geloof) genoemd. Het tijdvak Veniaminov: de Gouden Eeuw In de literatuur over Alaska wordt nog vaak de uitdrukking “Russische Orthodoxe Kerk” gebruikt, maar het gaat eigenlijk over een inheemse kerk. Na lekenmonnikHermanwerd de dynamische en bekwame geleerde Ioann Veniaminov vooral bekend. Deze priester begon zijn carrière op het eiland Unalaska van 1824 tot 1834. Voor zijn bezoeken aan de wijdverspreid liggende parochies legde hij grote afstanden af peddelend in een kajak waaraan hij een blijvende stramheid zou overhouden. Op vraag van de Estse lutherse gouverneur van Alaska baron Ferdinand von Wrangell trok hij later naar het eiland Sitka in het zuidoosten van Alaska waar hij werkte van 1834 tot 1838. De stad Sitka was inmiddels het nieuwe kerngebied geworden voor de handelsactiviteiten van de Russisch-Amerikaanse Compagnie (RAC). De zeeën bij Kodiak waren leeg gevangen en nieuwe gebieden voor de kostbare pelzen moesten worden opgezocht. Ioann Veniaminov ontwikkelde alfabetten voor meerdere inheemse talen (er was geen schriftcultuur) en werd vooral bekend om zijn inheemse religieuze vertalingen voor de Alaskaanse parochies. Verder gaf hij liturgische boeken uit, ontwierp kerkgebouwen en bouwde op een reis naar California kleine pijporgels voor de franciscanen, een mooi staaltje ‘oecumene’. (De lutherse gouverneur Von Wrangell getuigde trouwens ook van een ‘oecumenische houding’ door een eerder gekoesterde wens van lekenmonnik vader Herman op Spruce eiland te vervullen door hem een kerkklok te schenken .) Na zijn arbeid in Sitka werd Veniaminov bisschop van Oost-Siberië en Alaska om vanaf 1868 zijn loopbaan af te sluiten als metropoliet
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=