Pokrof 17 De Orthodoxe Kerk in Alaska Hoe het begon “We zijn er nog”, aldus bisschop Nicolai van het Orthodoxe bisdom van Alaska in 2006. Deze woordenwijzen eerder op lastige dan op gemakkelijke perioden voor de kerk. Alaska geldt als de bakermat van de Orthodoxe Kerk in de Verenigde Staten van Amerika. Sinds het midden van de 18e eeuw namen Siberisch-Russische kolonisten hun geloof mee naar Alaska waar ze rijk hoopten te worden met de bonthandel, de zogeheten fur rush (zie Pokrof, 2020, 4). Ze stuitten er op de eeuwenoude inheemse culturen van jagers gestempeld door het sjamanisme, culturen die de kolonisten al kenden vanuit Siberië. Al snel namen de Russische kolonisten veel lokale praktijken over en als ze ziek waren bezochten ze een sjamaan. Ze hielden in dat afgelegen Alaska daarnaast vast aan hun orthodox-christelijke geloof. Als lekenchristenen doopten ze inwoners en hun eigen kinderen stammend uit hun relaties met inheemse vrouwen. Hele regio’s en eilanden gingen over naar het nieuwe geloof. In dit artikel wil ik enkele historische en actuele gebeurtenissen weergeven om het boeiende narratief van het orthodoxe geloof in het verre Alaska wat ‘dichterbij te halen’. En hoe het verder ging Na de eerste missionering door leken volgde ruim50 jaar later in 1794 de eerste officiële missiepost van 10 monniken op het eiland Kodiak waarvan vader Herman de bekendste werd (zie Pokrof 2020/4). Nog eens 30 jaar later arriveerden de eerste priesters. Zowel de monniken als de priesters troffen de eerdere christelijk-orthodoxe parochies aan met lekenkerkdiensten, een basale geloofskennis en schooltjes met tweetalig onderwijs (inheems en Russisch). John Ledyard, verslaggever van de befaamde Britse ontdekkingsreiziger James Cook, reizend naar de eilanden ten zuiden van Alaska, noteerde in 1787 al dat hij het onderscheid tussen inheemsen en Russen niet goed konmaken. Ook andere ontdekkingsreizigers merkten dit op. In 1867 verkocht de Russische tsaar zijn kolonie De creatie van een inheems christelijk geloof in sjamanistisch gebied. Alaska aan de Verenigde Staten van Amerika, de zogeheten Overdracht of ‘Cession’. Al snel betekende deze regiemwisseling niet alleen het begin van een tweede kolonisatie van Alaska, maar ook zware concurrentie voor de Orthodoxe Kerk van de rooms-katholieke en vooral de fervente protestantse nieuwkomers. Dr. Michael Oleksa, orthodox priester en historicus in Alaska, stelt dat het aantal orthodoxen in de steden van Alaska momenteel krimpt, maar standhoudt op het platteland: ‘ja, we bestaan nog’. Orthodox Alaska in cijfers Volgens een peiling uit 2020 van het befaamde PewResearchCenter inUSA is vande volwassen populatie 4% Russisch-orthodox en 1% Grieks- orthodox. Dat komt neer op ongeveer 30.000 ‘Russische’ gelovigen. Niklaus von Houck houdt het in 2019 op een aantal van 50.000. Opvallend genoeg vermeldt het document over milieubescherming van het orthodoxe bisdom zelf uit het jaar 2010 het aantal van slechts 20.000 orthodoxen. Verder zijn er een paar honderd orthodoxe oudgelovigen en enkele duizenden Grieks-orthodoxen. In totaal wonen er 110.000 inheemse Alaskanen (de ‘First Nations’) waarvan 1% nog de oorspronkelijke sjamanistische religie aanhangt. Onder de inheemse bevolkingsgroepen blijft de Orthodoxe Kerk dus nog een minderheid. Spirit houses op kerkhof in Alaska, met vooraan links de kleinere spirit houses voor overleden kinderen (Foto: Drachman Institute).
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=