Jaargang 67 Nummer 3

A ls student met een stipendium van de Orthodoxe Kerk van Griekenland was ik gewaarschuwd niet teveel contact te zoeken met de ‘Uniaten’, dus met de Grieks- katholieken van Odos Acharnon in Athene. Maar ja, ik was tenslotte katholiek en dus nam ik op een zaterdagmiddag toch maar eens de bus naar Odos Acharnon. Een mooie kerk, met een groot gebouw erachter, waarvan ik hoorde dat het had dienst gedaan als klein-seminarie. Ik werd vriendelijk ontvangen door een van de priesters en die bracht me naar bisschop Jakinthos Gad, de Exarch van de Grieks-katho- lieke gemeenschap in Griekenland. Toen hij hoorde dat ik uit Nederland kwam, vertelde hij hoe de kerk gebouwd was met steun van het Nederlandse Apostolaat der Hereniging, dat nu Apostolaat voor de Oosterse Kerken heette. Ik was duidelijk welkom. Op een lage boekenkast in zijn kamer stonden een paar iconen, en de bisschop zag dat ik daarnaar keek. Toen vroeg hij: “Hoe oud denk je dat die iconen zijn?“ Ik gokte en antwoordde: “Ik denk wel heel oud”. “Ze zijn pas een paar weken oud”, zei monseigneur Gad, en toen: “en zou jij dat ook willen leren?” “Graag” en zo ging ik een week later, weer op zaterdagmiddag en nu zonder aarzeling met de bus naar Odos Acharnon voor mijn eerst les. Er waren nog een stuk of twaalf ‘leerlingen’, een van de priesters van de gemeenschap, een klei- ne Zuster van Charles de Foucauld, een domi- nicaan uit Bari en nog wat jongelui …We wer- den een hecht groepje en leerden veel onder leiding van een jong echtpaar dat van wanten wist. En toen viel al gauw de naam van Photios Kontoglou. We hoorden hoe deze Photios Kontoglou misschien wel de belangrijkste kun- stenaar was bij de herleving van de Byzantijnse iconografie. Wie was Photios Kontoglou? Photios Kontoglou heette eigenlijk Photis Apostolelis en was geboren in 1895 in Aivalik in Klein-Azië, het tegenwoordige Turkije. Zijn vader stierf een jaar na zijn geboorte, en zo werd Photis opgevoed door zijn moeder Despoina Kontoglou en haar broer Stefanos, die overste was in het dichtbijgelegen klooster van de heilige Paraskevi. Eigenlijk bracht Photis zo zijn jeugd door in en rond dat kloos- ter en nam later als vanzelf ook de naam aan van zijn oom (en van zijn moeder), Kontoglou. Hij groeide op als een vrome orthodoxe jongen, maakte de middelbare school af in Aivalik. Het was duidelijk dat kunst zijn liefde was en In 1913 ging hij dus studeren aan de Kunstaca- demie van Athene. Ook ging hij naar Frankrijk en Spanje om zich verder te bekwamen als kunstenaar, wat ook erkend werd en hem ver- schillende prijzen opleverde. Na zijn studie kreeg hij een baan als leraar Frans en Kunst- geschiedenis aan de beroemde meisjesschool van Aivalik. Hij trouwde met Maria Hatzikam- bouri en In 1922 verhuisde hij naar Grieken- land. Dat was het jaar van de zogenaamde “Grote Catastrofe”, toen namelijk de Grieken van Klein-Azië gedwongen werden het nieuwe Turkije te verlaten. In 1923 bracht hij enige tijd door op de berg Photis Kontoglou Zelfportret van Photis Kontoglou in Byzantijnse schilderstijl. Pokrof 3