Jaargang 67 Nummer 2

Pokrof 1 8 Is oecumene orthodox? Razvan Porumb schrijft in dit artikel over zijn boek Orthodoxy and Ecumenism. Towards an Active Metanoia. Hoe verhoudt zich de Orthodoxie als de ware Kerk met de opdracht van oecumene? Porumb is er een groot voorstander van dat ortho- doxen in de oecumene zich ook beke- ren tot als het ware hun eigen ortho- doxe traditie. Actieve metanoia, beke- ring, noemt hij dat. Alleen zo is de noodzakelijke orthodoxe oecumene mogelijk. I n mijn boek Orthodoxy and Ecumenism. To- wards an Active Metanoia ( Orthodoxie en oecu- mene: op weg naar een actieve metanoia, red.) richt ik mijn verkenning op het verband tussen orthodoxe traditie en identiteit en de prakti- sche oecumenische betrokkenheid bij andere christelijke tradities. Deze relatie is al lang be- moeilijkt door een onderliggende spanning, omdat de orthodoxen ervoor hebben gekozen om deel te nemen aan oecumenische ontmoe- tingen terwijl ze – vaak tegelijkertijd – de oecu- menische beweging als ontoereikend en on- rechtmatig beschouwen. Deze relatie blijkt bovendien onlogisch, omdat de kern van de or- thodoxie, zoals de orthodoxen belijden, precies het herstel is van de eenheid en katholiciteit (universaliteit, red.) van de Kerk van Christus. Inderdaad, de Orthodoxe Kerk beschouwt haar rol in de christelijke wereld als speciaal en pro- fetisch, omdat alleen zij de trouwe drager en getuige van de volle waarheid van het geloof is gebleven, en dus de taak heeft om alle vastgelo- pen christelijke groepen terug te roepen tot de oorspronkelijke Kerk. De Orthodoxie heeft de waarheid van Christus’ Kerk niet bewaard los van de andere christenen die ervan zijn afgewe- ken en minder perfecte wegen hebben gekozen, maar juist ter wille van hen. De orthodoxen zitten dan ook vaak gevangen in de dialectiek (ongeveer: tegenstelling, red.) van het bewaken van de waarheid van het geloof, zoals die is geërfd van de Vroege Kerk en die elke andere perceptie of vernieuwing fel af- wijst – terwijl ze tegelijkertijd het gevoel heb- ben dat die van nature deel uitmaakt van het hart van elk oecumenisch proces, wezenlijk aangespoord door hun eigen identiteit. Deze “existentiële” spanning tussen orthodoxe tradi- tie/identiteit en praktische oecumenische betrokkenheid schaadt niet alleen de kwaliteit van oecumenische interacties, maar ook het zelfverstaan door orthodoxe christenen van hun eigen identiteit, van hun innerlijke kracht en roeping. De orthodoxen begrijpen dat ze een geest van energie en actie levend hebben gehouden – een visie op Traditie als een dyna- misch proces van continuïteit en vernieuwing Razvan Porumb’s boek Orthodoxy and Ecumenism.