Jaargang 66 Nummer 4

Pokrof 8 draagt. Na een privé gesprek tussen beide kerk- leiders is er een ontmoeting met de leden van de Heilige Synode. In de aanloop naar het bezoek had de Bulgaars-orthodoxe Kerk laten weten dat iedere vorm van gemeenschappelijk gebed en het dragen van liturgische kleding uitgesloten was op grond van canonieke regels, aldus de officiële verklaring van de Heilige Synode. Voor sommige commentatoren was dit aanleiding om te spre- ken van een ijzige ontvangst van paus Franciscus in Sofia. Maar de beelden van de ontmoeting met patriarch Neofit en uit de Alexander Nevsky- kathedraal die paus Franciscus samen met de metropoliet Antonii bezoekt, laten iets heel anders zien. Paus Franciscus bidt voor de troon van de Slavenapostelen Cyrillus en Methodius, die door zowel katholieken als orthodoxen wor- den vereerd, en voor de iconostase. In 1880 werd het feest van de heiligen Cyrillus en Methodius geïntroduceerd in de kalender van de Rooms- katholieke Kerk en in 1980 verklaarde Paus Johannes Paulus II ze co-patroonheiligen van Europa, samen met Benedictus van Nursia. Op het plein voor de kathedraal schudt de paus daarna vele mensen de hand en staat hij op het podium in het gezelschap van vertegenwoordi- gers van alle religieuze groepen in Bulgarije. Ontroerende beelden. In zijn toespraak herin- nert paus Franciscus aan mgr. Angelo Roncalli (de latere paus Johannes XXIII), die van 1925 tot 1934 als pauselijk gezant de tradities van de Orthodoxe Kerk leerde waarderen. Mgr. Roncalli was goed bevriend met de Bulgaarse koning Boris III, alsook met vele Bulgaarse politici en intellectuelen. Bij de icoon van de Messembria Maria, Moeder Gods, een van de meeste geliefde iconen voor mgr. Angelo Roncalli, bidt paus Franciscus het gezongen Regina Coeli mee. De volgende dag is paus Franciscus in Rakovski, een kleine stad in het zuid-westen van Bulgarije, in de buurt van Plovdiv, met de grootste katho- lieke gemeenschap in het land, waar hij enthou- siast wordt ontvangen door enkele tienduizen- den gelovigen. De heilige mis viert hij in de Kerk van het Heilig Hart van Jezus, die na de aardbe- ving in 1928 met steun van aartsbisschop Angelo Roncalli werd gebouwd. 242 Kinderen uit verschillende delen van het land doen in deze bijzondere viering hun eerste communie. In zijn preek spreekt de paus heel direct over de relatie met Jezus. Hij zegt onder meer: “Dit is ons iden- titeitsbewijs: God is onze Vader, Jezus is onze broer, de kerk is onze familie. We zijn allemaal broers en zussen, en onze wet is de liefde”. Na het pausbezoek uitte metropoliet Nikolai van Plovdiv scherpe kritiek. Hij zag er een poging in om de Orthodoxe Kerken onder Rome te krijgen. Deze kritiek werd gepareerd door de metropolieten Naum en Antonii, die de fijnge- voeligheid en oprechtheid van paus Franciscus prezen. “De goede wil, de openheid en de bood- schap van vrede die naar ons land gekomen zijn, hebben de harten van onze landgenoten gewon- nen”, zei metropoliet Antonii. “En laten we eer- lijk zijn, dit bezoek heeft laten zien hoe veel Bulgaren de stem van de Kerk en haar bood- schap van welwillendheid tussen mensen en de gemeenschap met onze Heer Jezus Christus nodig hebben, ter versterking van de kerkelijke gemeenschap.” Noord-Macedonië – “Wees niet bang, kleine kudde!” Vanuit Bulgarije reisde paus Franciscus op 7 mei door naar Skopje, de hoofdstad van Noord- Macedonië. Het was het eerste bezoek van een paus aan dit kleine land met ca. 2 miljoen inwo- ners. 65% van de bevolking behoort tot de Orthodoxe Kerk, 33% is moslim. De katholieken van de Latijnse en Byzantijnse ritus maken slechts 1% van de bevolking uit. Macedonië heeft te kampen met armoede en werkeloosheid (20%), een assertieve Albanese minderheid (25%) en moeizame verhoudingen met de buur- landen Servië en Griekenland. Paus Franciscus werd op het internationale vliegveld van Skopje welkom geheten door presi- dent Gjorge Ivanov en premier Zoran Zaev. In zijn welkomsttoespraak dankte president Ivanov de Heilige Stoel voor de voortdurende steun voor hun verzoek om aansluiting bij de Europese Unie. Ook zei hij dat dit bezoek plaats- vindt op een moment dat de Macedonische samenleving diep verdeeld is en dat het Macedonische land ernstig gewond is door gebroken beloftes, niet-vervulde verwachtingen en gebrek aan vertrouwen in de internationale gemeenschap. “Het kruis en de halve maan, de kerk en de moskee”, zo zei hij, “worden mis- bruikt als grens en fort om imaginaire territoria af te bakenen en te verdedigen. Het is alsof we vergeten dat we allemaal mensen zijn, ongeacht ons geloof.” Tot paus Franciscus zei hij: “alleen geestelijk vernieuwde mensen kunnen de geest van een samenleving veranderen”. Om dat mogelijk te maken “is er een persoon nodig met een groot moreel gezag die kan spreken tot de ziel van het volk. (…) De burgers van Mace-