Jaargang 65 Nummer 5

Pokrof 1 9 De auteur van dit artikel – dat deels een samenvat- ting is van een Engelstalig artikel op Internet – leidde in het najaar van 2018 voor het Be- t Dra- sha- – Oosters christelijk Leerhuis een leergang over ‘Vreemdelingschap en gastvrijheid’. Toen hij zich ging inwerken in het thema, stond hij er ver- baasd over hoe belang- rijk de gastvrijheid was in het Nieuwe Testament en bij de Kerkvaders. Iets van dit belang poogt hij over te brengen in deze bijdrage. D e christelijke gastvrij- heid gaat terug op de Vroege Kerk: het Nieu- we Testament en de Kerkva- ders. Deze gastvrijheid heeft haar wortels in de bredere gastvrijheid zoals die in de Oudheid be- stond in hetMiddellandse Zeegebied. Die oude gastvrijheid was een vorm van het bij- staan van reizigers voor een bepaalde tijd. Het betrof de opvang van vreemdelingen, en daar- om is het Griekse woord voor gastvrijheid ook filoxenia , liefde voor de vreemdeling. Gastvrij- heid betrof niet in de eerste plaats eigen fami- lie, vrienden of kennissen. Het ging om een praktijk met fundamenteel morele implicaties, noodzakelijk in een wereld zonder hotels of an- dere vormen van publieke logies. En je was in de antieke wereld al gauw een vreemdeling als men bijvoorbeeld een stap zette buiten het ver- trouwde wereldje van de eigen stad. Verbreding en transformatie Christelijke gastvrijheid lijkt erg op de Grieks- Romeinse en de Joodse gastvrijheid. Maar ze vertoont er tevens subtiele maar revolutionaire verschillen mee. Je kunt zeggen dat de christe- lijke gastvrijheid uit de Vroege Kerk de Joodse gastvrijheid uitbreidde en verbreedde en de Grieks-Romeinse ofwel hellenistische gastvrij- heid transformeerde tot een andere gestalte. Overeenkomsten Wat zijn allereerst de overeenkomsten tussen de Grieks-Romeinse, de Joodse en de christelij- ke gastvrijheid? Gastvrijheid in de Vroege Kerk Zowel voor de Joodse als de christelijke gastvrijheid is Abrahams ontvangst van de drie mannen uit Gen 18 het grote voorbeeld ter navolging. Mozaïek uit de 5 e eeuw in Santa Maria Maggiore te Rome.