Jaargang 63 Nummer 1

Oecumenische avant-garde De Oekraïense grieks- katholieke kerkleider metropoliet Andrei Sjeptitski gold al in zijn jongvolwassenheid als een buitenbeentje. Controversieel was en bleef hij. Niet zonder kleerscheu- ren gidste hij zijn kerk door twee wereldoorlogen en als oecumenicus bleef hij niet onbesproken. Als hoofd van een kerk die uit de ortho- doxe traditie stamt, maar het oppergezag van de paus erkent, oogstte hij naast waardering vooral wantrouwen, zowel in het westen als in het oosten. Rooms-katholieken beschouwden hem als een ten halve gekeerde ortho- dox – orthodoxen zagen in hem een slinkse rooms-katholieke mis- sionaris. Een leven lang heeft hij die vooroordelen bestreden. V an de in 1865 geboren kerkvorst weten we te weinig, behalve misschien wat kwaadwillende of welgemeende clichés. Dit is zeker inWest-Europa het geval, maar niet alleen daar. Daaromwas het meer dan goed dat het Oekraïense grieks-katholieke bisdom van Parijs en het Louvain Centre for Eastern and Oriental Christianity (LOCEOC) een studiedag wijdden aan de belangrijkste Oekraïense grieks-katholieke kerkleider van de twintigste eeuw. Op 12 november kwam in het Leuvense Maria-Theresiacollege een gezelschap van lief- hebbers en studenten bijeen om te horen hoe Sjeptitski’s oecumenische project eruit zag en wat er van terecht is gekomen. De keuze voor de eind 1944 overleden Sjeptit- ski ligt niet direct voor de hand. Waarom ons bezig houden met een relatief onbekende kerk- leider in een tot voor kort obscuur, nu omstre- den deel van Europa? En wat kan hij nog voor ons betekenen? In zijn tijd en in zijn kerk werd oecumene immers klip en klaar veroordeeld, bijvoorbeeld in de encycliek Mortalium animos uit 1928. “Dat dus de gescheiden zonen terug- komen naar de Apostolische Zetel, gevestigd in de eeuwige Stad, om zich aan Haar leer en lei- ding te onderwerpen”, zo omschreef paus Pius XI in een van de slotparagrafen van deze ency- cliek het rooms-katholieke alternatief voor dia- loog en discussie. Daar komt nog eens bij dat de oecumene van de begin twintigste-eeuwse groot-aartsbisschop van Lviv weinig theolo- 1 9 Pokrof Kyr Borys Gudziak, bisschop van de Grieks-katholieke Oekraïense eparchie van Sint-Volodymyr te Parijs, houdt zijn voordracht op de Leuvense conferentie over mgr Andrei Sjeptitski (links op deze foto afgebeeld op een ingelijst fotoportret) (Foto: M. Fletcher).