Jaargang 61 Nummer 5

Pokrof 7 renmet Hemels licht, en Satan –met Kwaad. Maar mijn engelen zweven in de ruimte tussen die beide extremen. Ze representeren de mense- lijke gevoelens, samenmet de talloze nuances, en de toestand van de ziel. Ik koos engelen om de ge- voelens te omschrijven, omdat ze vliegen, net zo- als onze emoties, die voortdurend op elkaar in- werken. Mijn engelen zijn sterfelijk, omdat de gevoelens die ze representeren, samen met ons stoffelijk li- chaam verdwijnen. Ik geloof dat slechts één emo- tie zo krachtig is dat die door de grenzen van het aardse leven heen kan breken – dat is Liefde. Maar ik durf het niet aan om Liefde te verbeel- den. Daarom concentreer ikmijn aandacht op de gevoelens die onze spirituele basis vormen – het ‘lichaam’ en het ‘gezicht’ van de ziel tijdens ons leven. In tegenstelling tot ons werkelijke gezicht, dat voortdurend verandert met het toenemen der jaren, blijft het onzichtbare gezicht van de ziel altijd hetzelfde. Het is de lijm van onze per- soonlijkheid. Na vele jaren zoeken begon ik vat te krijgen op de kenmerken van mijn eigen innerlijke gezicht en daardoor ben ik in staat mijn emoties zichtbaar te maken. Met andere woorden, ik probeer het landschap van mijn ziel te schilderen. Dat land- schap verschijnt op het grensgebied waar mijn Innerlijk en Uiterlijk elkaar treffen; trauma’s graven afgronden, de vervreemding creërt woes- tijnen, de confrontatie met de verwante persoon baart paradijselijke tuinen. Ik denk dat precies daar, in onze meest innerlijke spirituele diepten, waar we het meest van elkaar verschillen, we in feite erg op elkaar lijken. En ik kwam erachter dat het gemeenschappelijke punt tussen ons on- ze emoties zijn. Die worden gegenereerd vanwe- ge verschillende redenen. Bijvoorbeeld het ge- voel van schuld – zoveel redenen daarvoor zijn mogelijk, maar het gevoel van schuld blijft het- zelfde. Daarom is de enige gedachte die beteke- nis geeft aan mijn engelen van gevoelens dat het niet alleen de mijne zijn. Ik vind dat soort gevoe- lens heel belangrijk omdat ze tussenpersonen zijn tussen Liefde en de menselijke ziel. Ze zijn altijd prachtig mooi, omdat ze het licht van Lief- de weergeven. ” Een van de primaire functies van iconen in de ortho- doxie is dat het objecten zijn van verering. Uwwerk, hoewel geworteld in de traditie van orthodox icoon- schilderen, verkent nieuwe wegen.Wat is de plek van uwwerk: in de liturgische kerkdiensten, in de traditionele persoonlijke vroomheid van iconen bij de gelovigen thuis of elders? Hoe kijken andere or- thodoxen naar uwwerk? Mijn schilderijen zijn geen traditionele liturgi- sche iconen, je zou kunnen zeggen dat ze per- soonlijke onthullingen verbeelden. Tijdens het schilderen denk ik er niet over na waar mijnwerk tentoongesteld zou kunnen worden. Via het beeld deel ik mijn onthullingen door middel van emoties. Het is als het ware een mededeling aan de ander – de kijker die voor het schilderij staat en die op de een of andere manier reageert, het is een bevestiging van het belang van zo’n dialoog. Daarom zie je mijn iconen zelden in kerken, de meeste zijn in particuliere collecties, waar men- sen er in alle rust over kunnen nadenken en in al- le vrijheidmet hen ‘spreken’. De Orthodoxe kerk en samenleving hebben, in het algemeen gesproken, niet erg veel interesse in mijn werk. Ik denk dat dat komt omdat mijn iconen niet binnen het traditionele kader passen. Maar ik krijg vaak brieven van katholieke pries- ters en pastores die me vragen of ze mijn werk in hun prekenmogen gebruiken.” Hoe ziet u de toekomst van de (traditie van) iconen? Hoe belangrijk is een creatieve plek voor die ontwik- Wandering Angel (2012).