Jaargang 61 Nummer 2

Pokrof 1 4 groepen kunnen daarvan profiteren. Doorgaans worden kerken bewaakt door het leger. Zeker in het verleden ervoeren christe- nen bescherming. Onder voormalig president Moebarak hebben christenen goede tijden doorgemaakt. Uitzendingen op TV laten vaak geweld zien en onlusten en dat is beangstigend. In Egypte wordt het wel gezien in de context van de anarchistische situatie. En dan is er inderdaad bij sommigen enige neiging te ver- trekken. De Koptische christenen zijn zich ech- ter goed bewust dat zij ‘ouder zijn dan de Islam’ en onlosmakelijk met Egypte zijn verbonden. Dat geeft hen vertrouwen in de toekomst. Zij weten dat Egypte de moedernatie is van de Arabische cultuur. De Moslimbroeder- schap wordt door hen gezien als een contra-factor in de Egyptische politiek. De meerderheid van de Egyptenaren, waaronder de Koptische christe- nen, houdt niet van extreme bewegingen. In die zin is Egypte veel homogener dan andere lan- den. Het leger is de beschermer van de orde. Dat geeft vertrouwen in de toekomst. Maar er zijn ook moeilijke feiten voor de Koptische christenen. Zo ligt de wetgeving voor de bouw van kerken al tientallen jaren onder vuur. De verstrekking van vergunningen voor de bouw of het herstel van een kerk hangt vaak af van de relaties tussen lokale christelijke leiders en gouverneurs. Daarbij speelt willekeur en cor- ruptie nogal eens een rol. Dit voedt dan weer de frustratie onder de Kopten, omdat de discussie over wetgeving niet leidt tot nieuwe wetgeving. Men vindt dat de regels voor het bouwen van moskeeën en kerken gelijk gesteld moet wor- den. Het zijn vooral christenen en een aantal moslimintellec- tuelen die daarom vragen, en er is verzet vanuit conservatieve hoek. Op veel terreinen is de overheid uiterst laks in het handhaven van de regels, waar- door mensen het recht in eigen hand nemen. Hetgeen weer nieuwe conflicten uitlokt. Egypte kent een groeiend aan- tal nieuwe kerken en kloosters. Zo kreeg Aswan in 2006 een grote Koptische kathedraal. Ook in nieuwe steden rondom Caïro werden nieuwe kerken gebouwd. Het aantal kloosters steeg van negen kloosters met 300 monniken in 1971 naar zestien kloosters met 1500 monniken in 2002’. ‘Ondanks de spanningen tussen de verschillen- de geloofsgroepen in Egypte zien niet alle Kopten de toekomst somber in. De groep fana- tici in beide kampen neemt weliswaar toe; zowel Kopten als moslims maken zich zorgen over de verslechterende economische situatie.’ Moebarak En oud-president Moebarak; hoe beoordeelt u zijn rol? ‘In mijn visie heeft Moebarak het heel goed gedaan en hij zal in de toekomst ongetwijfeld door de historici gerehabiliteerd worden. Tientallen jaren is hij binnen Egypte, maar ook voor de hele wereld in het Midden-Oostencon- flict, als temperende factor opgetreden. Hij was populair onder de bevolking. Moebarak was het leger en het leger was Moebarak. Egypte was een verlichte militaire dictatuur. De revolutie drie jaar geleden is vooral doorgezet door rela- tief goed opgeleide jongeren uit de middenstand met gebruik van de moderne sociale media. Het heeft dus ook alles te maken met een generatie- conflict. Economisch wil men vooruitgang, maar ook wil men rust en tevens een factor van belang zijn. Men denkt echter niet individualis- tisch. Altijd ziet men zichzelf als deel van het grotere geheel. Daaraan wil men een bijdrage leveren.’ Dolf Langerhuizen Koptische priesters en diakens maken een plechtige omgang rond het altaar gedurende de eucharistie (Foto: C. van Dam).