Jaargang 57 Nummer 2

Pokrof 1 5 In de Byzantijnse traditie wordt het eerste bijbelboek, Genesis, gelezen in de Veertigdagentijd ofwel Grote Vasten. Met de oude kerkvaders als gids staat Paul Brenninkmeijer bij enkele teksten uit dit bijbelboek stil. H oemoetenwe het scheppingsverhaal inGe- nesis 1 opvatten? Andries Knevel gooide ruim een jaar geleden bij de EO-aanhang de knuppel in het hoenderhok, door te zeggen dat hij de schepping in zes dagen niet letterlijk nam en de evolutieleer geloofwaardiger vond. Er zijn nogal wat Nederlanders voorwie dat schokkend is. Zij houden vast aan de letterlijke interpreta- tie van het scheppingsverhaal. De orthodoxe bisschop Kallistos Ware erkent dat er ook or- thodoxe gelovigen zijn die het scheppingsver- haal in Genesis letterlijk opvatten, maar dat is niet de officiële opvatting van de Orthodoxe Kerk. Overigens ook niet van de Rooms-katho- lieke Kerk, die in al 1950 de evolutieleer accep- tabel achtte als verklaring voor het ontstaan van de soorten van planten en dieren in de we- reld, op voorwaarde dat men blijft geloven dat de ziel van iedere mens apart door God gescha- pen wordt. God geeft zijn openbaring niet om ons te infor- meren hoe de wereld in elkaar zit en tot stand gekomen is. Daar is de wetenschap voor. Kerkvaders over Genesis De kerkvaders hadden een ander wereldbeeld dan wij. Velen meenden, net als de bijbelschrij- vers, dat de aarde een platte schijf was, en de hemel een soort stolp erboven. Er waren wate- ren boven dit hemelgewelf en de aarde zelf rust- te op zuilen in water: het water beneden. Genesis bevestigde dus dit wereldbeeld. Voor de kerkvaders zijn er verschillende ma- nieren om de bijbelteksten te verstaan. De eer- ste is de letterlijke of historische zin, maar min- stens zo belangrijk is de geestelijke betekenis. Kallistos Ware wijst op Gregorius van Nyssa († 395) die gezegd heeft dat Genesis geen let- terlijke geschiedenis weergeeft, maar een leer verkondigt in de vorm van een verhaal. En als het gaat om Genesis 2, leerde reeds Origenes (3 e eeuw) dat Adam niet een persoonsnaam is, maar gewoon mens betekent, u en ik dus. Origenes kende het Hebreeuws goed. Genesis 1 vertelt dat God de hemel en aarde schept door zijn woord: “Hij sprak en het werd” De Kerkvaders zien in dit woord Christus: hier wordt al een perspectief geopend naar het ge- heim van de Menswording. Adam die de dieren een naam geeft. Fresco Meteoraklooster van de H. Nicolaas (Griekenland). Genesis in de tijd van Vasten