Jaargang 54 Nummer 2

POKROF 1 Het interview vond plaats in dezelfde januarimaand, toen dr Ina Merdjanova even in Nederland was voor de weten- schappelijke conferentie ‘Oosters Orthodox Christendom en Euro- pese integratie’, georganiseerd door het Instituut voor Oosters Christendom te Nijmegen. Kunt u iets over uzelf vertellen? “Ik heb filosofie en religieweten- schappen gestudeerd, maar eigen- lijk wilde ik theologie studeren. Voor een vrouw was dat in Bulgarije eind jaren ’80, begin jaren ’90 echter vrijwel onmoge- lijk. Nog steeds hebben vrouwen nauwelijks kansen om hogerop te komen in de kerk of om theo- logie te studeren. Achteraf ben ik blij met dit lot: filosofie en reli- giestudies hebben mijn horizon en ervaring verbreed, terwijl theologie in Bulgarije nu een zeer beperkt en beperkend per- spectief biedt. Ik hoop dat de Bulgaarse Orthodoxe Kerk uit- eindelijk ook de benadering van mijn voorbeeld en persoonlijke spirituele leider aartsbischop Anastasios van Albanië, zal om- helzen. Deze pleit voor meer ruimte binnen de kerk voor leken en vrouwen. Dankzij een Nederlands katholiek fonds kreeg ik samen met mijn collega Daniela Kalkandjieva die ruimte om het Centrum voor Interreli- gieuze Dialoog en Conflictpre- ventie op te richten aan de Uni- versiteit van Sofia. Dat wij vrouwen zijn, vormt al een te- genwicht ten opzichte van de door mannen gedomineerde theo- logische faculteit. Het religiewetenschappelijke on- derzoek van dit Centrum is uitermate belangrijk. Bulgarije is een multinationale en multi- religieuze samenleving. Oosters Christendom was eeuwenlang de dominante religie in Bulgarije, maar de religieuze geschiedenis van Bulgarije is niet alleen de geschiedenis van de Bulgaarse Orthodoxe Kerk, maar ook van andere christelijke gemeen- schappen, van moslims en joden, die eeuwenlang betrekkelijk vre- dig naast elkaar leefden (zie kader ‘Statistieken’). Er moeten wetenschappelijk gezien nieuwe benaderingen en instrumenten worden ontwik- keld om de religieuze factor in de maatschappelijke hervormin- gen te kunnen meten. Dit jaar, per 1 januari, trad Bulgarije toe tot de Europese Unie. Wat betekent dit volgens u voor Bulgarije als land? “Ik kan hierover alleen als indivi- dueel burger iets zeggen - ik heb er geen onderzoek naar gedaan. De toetreding van Bulgarije tot Europa geeft aan de doorsnee- Bulgaar (maar wie is de door- snee?) het gevoel dat Bulgarije weer terug is waar het hoort. Maar er heerst ook een algemeen gevoel dat Bulgarije nog niet klaar is voor Europa. De toetre- ding wordt gezien als een poli- Ina Merdjanova behaalde haar doctorsgraad in de godsdienstfilosofie in 1995 aan de Universiteit van Sofia, de hoofdstad van Bulgarije. Sinds 2004 is ze directeur van het ‘Centrum voor Interreligieuze Dialoog en Conflictpreventie’ aan de onderzoeksafdeling van dezelfde universiteit. Josephien van Kessel interviewde haar over de Bulgaarse toetreding tot de Europese Unie per 1 januari 2007. Bulgarije’s toetreding tot de EU Van integratie naar emancipatie? Bulgarije’s toetreding Het beroemdste Bulgaars-orthodoxe klooster, H. Johannes van Rila (Rilski-klooster)