Jaargang 53 Nummer 2

POKROF 19 heilige zijn gewijd als in de streek van herkomst. Dat bete- kent dat ook het feest van die hei- lige nog steeds een belangrijk feest voor de betreffende ge- meenschap vormt, en in het geval van de belangrijker heili- gen, ook een feest is voor de hele Assyrische gemeenschap aan de Khabur. Maria-feest Op de vooravond van 15 augus- tus, Maria Ontslapen, maakten wij dit Maria-feest mee in het gro- te dorp Tel Nasri, waar onlangs een grote nieuwe Maria-kerk is gebouwd. Midden in de nacht was het hele dorp vol wandelende mensen, die bij elkaar op bezoek gingen of elkaar op straat troffen, vooral bij de eettentjes en winkel- tjes. Bij de kerk zelf was het nog drukker: voor ze zich elders gin- gen vermaken, gingen alle bezoe- kers eerst daar naar binnen. In de galerij om de kerk verzamelden zich tientallen vrouwen die daar op matjes de nacht doorbrachten: slapen in de kerk op Maria Ontslapen is bij uitstek de manier om lang gekoesterde wensen, een betere gezondheid, de oplossing van familieperikelen en vooral het krijgen van een kind, in ver- vulling te doen gaan. Traditioneel wordt het feest de volgende och- tend afgesloten met een feestelij- ke ochtendmis. Op iets kleinere schaal vieren alle dorpen dergelij- ke shahra ’s, waarin het sociale en het religieuze zich vanzelfspre- kend met elkaar vermengen. Ook allerlei elementen van de populai- re religie, zoals rolletjes papier met daarop in het Syrisch ge- schreven beschermende teksten, zijn in deze regio nog volop te vinden. Nieuwe tradities Ondanks deze duidelijk zichtbare traditionele elementen, zijn ook hier nieuwe vormen en tradities ontstaan. Voor een deel zijn die typisch voor deze migrantenge- meenschap aan de Khabur, maar voor een belangrijk deel zijn ze ook beïnvloed door ontwikkelin- gen in de wereldwijde Assyrische gemeenschap. Een van de meest opvallende aspecten van de Assyrische ge- meenschappen van na de Eerste Wereldoorlog is het sterk aanwe- zige Assyrisch nationalisme. Het is in de vroege 20e eeuw dat de aanduiding ‘Assyriër’ op brede schaal gebruikt wordt en voor wat betreft de Kerk van het Oosten eerdere aanduidingen gaat vervangen. Het wordt de Assyrische Kerk van het Oosten. Ook het Assyrisch nationalistisch symbool, een vierpuntige ster in blauw en rood, wordt in deze periode populair. Tijdens ons be- zoek was ik verrast door de vele manieren waarop de Assyrische symboliek gebruikt werd. De Assyrische ster was overal terug te vinden, in het metaalwerk van de ramen van de huizen, in vlag- getjes in de auto’s en op de dis- playtjes van de mobiele telefoons. In sommige dorpen waren ker- ken en de betere huizen voorzien van een dakrand met kantelen, een geaccepteerde verwijzing naar de Oudassyrische bouwstij- len. Hoewel sommige van deze ver- wijzingen recent zijn, wijzen de architecturale elementen op een langere geschiedenis in deze streek. Het feit dat deze symbo- liek in Syrië nu trouwens zo zichtbaar kan zijn, wijst er ook op dat het niet in de eerste plaats een politieke lading heeft: hoewel vele Assyriërs dromen van een eigen thuisland, bij voorkeur in Noord-Irak, is de eerste, in Syrië oogluikend toegestane associatie toch de etnisch-religieuze: de afbakening van de eigen groep Bij de feestelijkheden van Maria Ontslapen (15 augustus) gaan in het Assyrische dorp Tel Nasri aan de vooravond de gelovigen even de recente- lijk gebouwde Mart Maryam (H. Maria) kerk binnen. (Foto: archief Murre-van den Berg)