Jaargang 53 Nummer 2

POKROF 20 ten opzichte van andere etnische groepen in Noord-oost-Syrië. Hoewel dergelijke symbolen door Assyriërs wereldwijd gebruikt worden, lijkt het erop dat juist de nakomelingen van de stammen van Hakkari op dit punt nog zelf- bewuster en onafhankelijker zijn dan Assyriërs uit andere streken. Migratie Van een tamelijk geïsoleerde regio in Syrië is de regio de laat- ste jaren veranderd in een knoop- punt van verkeer tussen Turkije, Syrië en Irak. Ook de disputen over water tussen Syrië en Tur- kije hebben de regio in het mid- delpunt van de belangstelling gebracht. Dit heeft allerlei veran- deringen met zich meegebracht, zowel ten voordele als ten nadele van de Assyrische gemeenschap. De bevolkingssamenstelling van de regio is veranderd, door toe- stroom van Koerdische vluchte- lingen en migranten uit Turkije en Irak, door de komst van mi- granten uit andere delen van Syrië, en door hogere groeicijfers bij de islamitische ten opzichte van de christelijke bevolking. Voor vele christenen, Assyriërs en Syrisch-orthodoxen, beteken- de dat een reden om elders een heenkomen te zoeken, zeker als men door politieke activiteiten de aandacht van de Syrische geheime diensten trok. Ook spanningen tussen Koerden en Assyriërs, die af en toe oplaaien, vormden reden voor vertrek, vooral in de jaren zeventig en tachtig. Daarnaast leidde de Turkse en Syrische waterpolitiek in de jaren negentig tot een aftappen van de Khabur op zo’n manier dat de Assyrische dorpen voor hun irrigatie water tekort kwamen. Als het land niet meer genoeg opbracht kon dat even- eens reden vormen voor migra- tie, binnen de regio, maar ook vaak naar Europa, Amerika of Australië. Stabieler De laatste jaren lijkt de situatie enigszins gestabiliseerd. Het water in de Khabur staat weer wat hoger en de ligging aan door- voerroutes naar Irak en Turkije zorgt voor relatief gunstige eco- nomische omstandigheden. Mi- granten uit het westen komen ’s zomers op grote schaal hun fami- lie bezoeken en zorgen voor extra inkomsten voor de christelijke gemeenschappen: er worden nieuwe hotels en luxe restau- rants gebouwd en vele migranten laten huizen bouwen in Has- sakeh en Qamishli. Zonder de hulp van migranten waren waar- schijnlijk ook grote projecten als de Mart Maryam-kerk (kerk van de H. Maria) in Tel Nasri en het Syrisch-orthodoxe klooster in Tel Wardiyât, ook aan Maria gewijd, niet tot stand gekomen. Hoewel de migranten niet op grote schaal definitief terug lijken te komen, zorgt hun bijdrage, in combinatie met de naar omstan- digheden gunstige economische en politieke omstandigheden, ervoor dat de leegloop uit de dor- pen tot staan lijkt te zijn gebracht; vergeleken met de jaren zestig en zeventig is er nu weer sprake van lichte groei. De Khabur-regio wereldwijd Hoewel de Khabur-regio zeker niet het ideale thuisland van de Assyriërs is, heeft de regio de afgelopen zeventig jaar langza- merhand een belangrijke functie gekregen in het geheel van de Assyrische gemeenschap. Het is de plaats waar oude tradities het best bewaard zijn gebleven, maar waar tegelijkertijd, in een voor het Midden-Oosten relatief sta- biele situatie, nieuwe elementen langzamerhand ingang konden vinden. Een voorzichtig nationa- lisme, vooral geconcentreerd op etnische, culturele en religieuze aspecten, zorgt voor een hechte, herkenbare gemeenschap, die zich verder ontwikkelt in een continue uitwisseling met de wereldwijde Assyrische gemeen- schap, vooral door de stroom van zomerse bezoekers uit de wester- se diaspora. Heleen Murre-van den Berg Dr. H. L. Murre-van den Berg is kerkhistorica en syrologe, verbon- den als universitair hoofddocent voor de geschiedenis van het Wereld- christendom aan de Faculteit der Godgeleerdheid van de Universiteit Leiden. Ze is lid van de redactie van Pokrof. De Assyriërs (Ashuri) van Syrië zijn veelal lid van de Assyrische Kerk van het Oosten. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zijn zij uit het Hakkarigebergte in Zuid-oost- Turkije verdreven. Na eerst onder andere in Iran en Irak te hebben verbleven, zijn ze, na onderhande- lingen met de Franse mandaatrege- ring, in de jaren dertig in Syrië gevestigd. Aan de rivier de Khabur werd door gebruikmaking van irri- gatietechnieken nieuwe landbouw- gronden ontgonnen. In 35 dorpen langs de Khabur wonen naar schat- ting een kleine 20.000 Assyriërs. In de streek wonen naast Koerden en Arabische bedoeïenen ook Syrisch- orthodoxe en Armeense christenen, de meeste van hen in de plaatsen Hassakeh, Qamishli en Malkiye.