2022-58 SYNODALITEIT IN HET LEVEN VAN DE KERK Alle stemmen gelden. De uitdaging van het congregationalisme. 29 In de woorden van de bekende Savoy Declaration van 1658, geschreven o.l.v. Thomas Goodwin en John Owen: ‘The Members of these Churches … do willingly consent to walk together according to the appointment of Christ; giving up themselves to the Lord, and to one another by the will of God in professed subjection to the Ordinances of the Gospel.’3 Je moet hier met name denken aan het separatisme in de Engelse kerk in de 17e eeuw – waar het woord in 1641 gemunt is4 – maar ook aan de anabaptistische bewegingen van de 16e eeuw op het continent. Het ging en gaat om een gemeenschap van zichtbare gelovigen die samen de (altijd plaatselijke) kerk vormen en alles van Christuswege ontvangen wat nodig is om zo’n plaatselijke kerk te zijn. Daarom spreekt men consequent over kerken of gemeenten en niet over een (landelijke of wereldwijde) kerk.5 Er is wel bovenplaatselijke verbondenheid en wederzijdse verantwoordelijkheid, maar ook die komt van onderaf: gemeenten die zich aan elkaar verbinden om te horen wat de Geest tegen de gemeenten zegt, zie Openbaring 2-3: Zeven specifieke boodschappen aan zeven specifieke plaatselijke gemeenten, elk eindigend met de oproep om te ‘horen wat de Geest tegen de gemeenten (meervoud) zegt’. Daar zit dan ook een visie op katholiciteit onder die verder reikt dan de eigen denominatie. Maar de fundamentele theologische notie is die van een rechtstreekse onbemiddelde verbinding tussen Christus als het Hoofd van de Kerk met elke gemeenschap die samenkomt in zijn naam (Matt. 18:20). In de woorden van de eerste baptist John Smyth: ‘A visible communion of saints is of two, three, or more saints joined together by covenant with God and themselves, freely to use all the holy things of God, according to the word, for their mutual edification and Gods glory’.6 Het gaat hier over de vraag hoe de tegenwoordigheid van Christus – die naar de overtuiging van al onze verschillende tradities de kerk constitueert – bemiddeld wordt. Miroslav Volf zegt daar in After Our Likeness. The Church as the Image of the Trinity (waarin hij zijn vrijkerkelijke ecclesiologie uiteenzet in gesprek met Joseph Ratzinger en Ioannis Zizioulas) het volgende over:
RkJQdWJsaXNoZXIy MzgxMzI=