Perspectief 2021-52

2021-52 Een Quaker perspectief 43 In de meest recente encyclieken van paus Franciscus ( Laudato Si’ en Fratelli Tutti ) – ver- schenen na deze dialoog tussen de dopers en de katholieken – wordt bovendien heel expliciet gesteld dat de Rooms-Katholieke kerk – met de Wereldraad van Kerken – zou moeten opteren voor ‘rechtvaardige vrede’ in plaats van de achterhaalde leer van de recht- vaardige oorlog. In plaats daarvan zouden we inderdaad moeten ‘bouwen aan vrede op een wijze waartoe geweld niet in staat is…‘(95) omdat ‘geweld – in de illusie het kwaad te bestrijden – het alleen nog erger maakt (95, 112, 147). Zoals het onderzoek van Chenoweth en Stephan aangaf blijkt bij geweldloze interventies ruim zestig procent te slagen, terwijl bij militaire interventies in 43 procent van de gevallen binnen tien jaar een (nieuwe) bur- geroorlog uitbreekt. 4 Vanuit het perspectief van de vredeskerken hadden we dus gehoopt dat SDG 16 (Vrede – zie boven blz. 3) ook meer specifieke andere VN-doelen zou insluiten, zoals het versterken van de VN-Peacebuilding Commission, het samenwerken met organisaties als Peace Bri- gades International, Christian Peacemaker Teams en Non-violent Peace Force. Bovendien: het versterken van de ontwapeningsgesprekken in Geneve, het beperken van wapenhan- del, het desinvesteren in wapens en militair materieel, concrete stappen naar een atoomwapenvrije wereld, het bevorderen van de ratificatie van het verdrag tot een verbod op kenwapens (TPNW), het vormen van bondgenootschappen tegen geautomatiseerde, autonome en drones- en robotwapens, het eisen van vreedzaam gebruik van de ruimte en – uiteindelijk – het uitbannen van oorlog als middel om conflicten te beslechten. In de nabeschouwing in het dialoogverslag wordt echter de wezenlijke vraag opgeworpen wat we eigenlijk verstaan onder vrede (131). Want, zo wordt vervolgd, wat vrede niet is lijkt vaak duidelijker dan wat het wel is. Gesteld wordt dat vrede ‘de vrucht van gerechtigheid’ is. Dat dit ook tot uiting komt in de oproep van de Wereldraad van Kerken dat kerken wereldwijd op een ‘Pelgrimage van Gerechtigheid en Vrede’ gaan om dit ‘voor te leven’. Vrede is niet zozeer een middel, maar is de weg. (132). En wij zijn toch ‘mensen van de weg’ (59), de weg van Jezus? Rechtvaardige vrede, zo stelt het verslag, is werken aan een structuur, cultuur en beleid van vrede, waarin conflictpreventie voorop staat, aangevuld met het streven naar verzoening en vredesopbouw na conflicten (132).